24) Witlof kweken

Witlof is van oorsprong een echte wintergroente. Je kunt midden in de winter witlof oogsten. Maar ook eerder (late herfst) of later (vroege lente).

In deze tip staat hoe je vrij gemakkelijk witlof kunt kweken.

In deze tip:

• Inleiding
• A)# Witlofras
• B)# Witlof zaaien half april tot eind mei
• C)# Groene witlofplanten in de tuin
• D)# Witlofplanten oogsten
• E)# Witlofplanten “behandelen”
• F)# Witlofwortels in een bloempot met compost zetten
• G)# Water ingieten
• H)# Op bloempotschotel zetten en droog zand op strooien
• I)# Bloempot met witlofpennen in het donker
• J)# Kroppen oogsten
• K)# Groeitemperatuur
• L)# Nogmaals witlofkroppen groeien op witlofwortels?
• M)# Bladluisjes
• N)# Bitter
• O)# Kroppen groeien in een bloempot met tuingrond
• P)# Witlofwortels bewaren
• Q)# Groei witlofkroppen met dekgrond  bij een ras zonder dekgrond
• R)# Witlof groeien op gedroogde wortels (na 1e oogst)
• S)# Wortelkluit na witlofgroei
• T)# Laatste witlofgroei, paarse of bruine vlekken
• U)# Resten witlofwortels op composthoop
• V)# Van een ras met dekgrond, witlofkroppen zonder dekgrond groeien
• W)# Eén witlofkrop in een bloempotje

.

Inleiding

Witlof kweken bestaat uit 2 delen.

1. Zaai in april/mei witlofzaad in de tuingrond. Hier groeien grote planten uit met langwerpige groene bladeren en een grijs/bruine penwortel.
2. Haal van september tot januari witlofplanten uit de grond. Breek bij elke plant de buitenste bladeren weg. Snijd de overgebleven bladeren korter (tot 3 cm boven de wortel). En maak de wortel korter (tot 25 cm lengte).

Mijn witlofplanten met korte wortels en korte, uitgedunde blaadjes, zogenaamde “witlofpennen” of “witlofwortels”. Je kunt witlofpennen ook (via internet) kopen.

.

Hierna laat je witlof op de witlofwortels groeien. Daarvoor zijn 2 werkwijzen:

• Witlofkweek met dekgrond. Zet witlofpennen naast elkaar in een ondiepe kuil in de tuingrond. Strooi grond tussen de pennen. Doe een dikke laag (20 cm) grond of stro bovenop. Op elke witlofwortel gaan in het donker witte bladeren groeien in de vorm van een krop(je); een witlofkropje.
• Witlofkweek zonder dekgrond. Speciale witlofrassen hebben geen dikke laag grond of stro nodig tijdens de groei van witlofkroppen. Zet de witlofpennen in een bak met compost of aarde. Zet de bak in het pikkedonker. Op elke witlofwortel gaat in het donker witte bladeren groeien in de vorm van een krop(je); een  witlofkropje.

(De witlof die je in de winkel koopt heeft in stromend water gegroeid, zie Hier ).

.

Deze tip gaat over witlof kweken zonder dekgrond (de gemakkelijkste manier).

Zet witlofpennen in een grote bloempot met compost. Zet het geheel in een donkere ruimte.

In het donker, “in de lucht”, groeien zulke witlofkroppen op de wortels.

.

Witlof groeit in het donker

Als je witlofpennen in het licht zet gebeurt het volgende;

In het licht groeien er losse groene bladeren op de witlofwortels.

.

A)# Witlofras

Ik gebruik dit ras witlof zonder dekgrond; Mechelse middelvroege, Videna. Prijs ca €2,60 voor 2,5 gram. En ras Zoom F1 (Intratuin) en Focus F1 (Oranjeband).

Uit zaden van deze 3 rassen groeien gezonde witlofplanten in de tuingrond. En daarna goede witlofkroppen op de wortels.

Internet sites over witlof kweken, bijvoorbeeld     hier   .

.

B)# Witlof zaaien van half april tot eind mei

Zaai witlof in mei, staat op zaadzakjes en internet. Mijn ervaring is dat vroeger zaaien (tussen half april en eind april) ook goed gaat:

• Iets kouder, dus de grond en zaadjes drogen minder snel uit.
• Iets kouder, daarom ook minder slakken die kleine witlofplantjes opeten.
• Maar misschien wat meer planten die doorschieten (bloemstengel vormen).

(Liever 3 doorschieters dan 20 opgegeten plantjes opnieuw zaaien).

.

Witlof groeit het beste op “vers gespitte”, losse, humusarme (zand)grond. Dus tuingrond waar geen of weinig mest of compost in is.

B1) Voortje maken en water in het voortje sproeien

• Span een draadje (touw of elastiek) om in een rechte lijn te kunnen zaaien.
• Of een nylon koord met elke 10 cm een knoopje, zie tip 2, nr 64.
• Maak met een tuinschepje de grond onder het draadje diep los; Schepje in de grond steken, wiebelen, verderop in de grond steken, wiebelen enzovoort.

• Maak een ondiep voortje in de tuingrond onder het draadje. Dat kan met een “voortjesplankje” of met 2 margarinekuipjes (in elkaar) op de kop.
• Een voortje is erg handig; gemakkelijk water ingieten, de grond droogt minder snel uit en het voortje geeft aan waar gezaaid is.

• Sproei (veel) water in het voortje:
  • (Haal het draadje of elastiekje weg of schuif het omhoog).
  • (Of sproei voorzichtig naast het draadje of elastiekje).
  • Sproei water op de grond; houd de fijne broes van een gieter vlak boven het voortje. Dan “slaat de grond niet dicht”.
• Laat het water in de tuingrond zakken voordat je gaat zaaien.

.

B2) Witlof zaaien op vaste afstanden

Witlofplanten worden groot en hebben veel ruimte nodig. Zaai elke 15 cm een groepje witlofzaadjes in het voortje.

Bij 15 cm afstand is er minder kans dat de witlofplanten rotte (groene) bladeren krijgen. En de wortels worden dikker.

• Span een nylon koord met elke 10 cm een knoopje naast het voortje.

• Strooi witlofzaadjes in een wit bakje of in je hand.
• Pak witlofzaadjes tussen duim en wijsvinger uit het bakje of uit je (andere) hand.

• Strooi elke 15 cm een rijtje of groepje witlofzaadjes in het voortje.
• Heb je een koord met elke 10 cm een knoopje, zaai dan om en om “bij een knoopje” en “midden tussen 2 knoopjes“. Zo zaai je om de 15 centimeter.

.

B3) Vochtige grond opstrooien

• Strooi na het zaaien losse fijn verkruimelde vochtige tuingrond op de zaadjes. Laagdikte ongeveer 0,5 centimeter.

.

B4) Het voortje afdekken

 

• Leg na het zaaien stukken golfplaat of stof of een brede plank op het voortje. Tegen uitdrogen of wegspoelen van de zaadjes bij stortregen.

• Haal deze bescherming weg zodra de eerste witlofplantjes opgekomen zijn.
• Op deze foto 2 groepjes kleine witlofplantjes.

.

Afstand tussen de voortjes (tussen de rijen):

Houd 30 tot 40 cm afstand tussen 2 voortjes waarin je witlof zaait.

Voortjes te dicht bij elkaar:

Als de voortjes te dicht bij elkaar zijn, krijg je veel kleine witlofplanten met dunne wortels, zie foto’s boven. Hier is er 20 cm afstand tussen de rijen.

Je krijgt dan veel dunne witlofpennen waar kleine witlofkropjes opgroeien.

.

B5) Uitdunnen

Als de witlofplantjes 5 tot 10 cm groot zijn kun je uitdunnen (als er maar 1 plantje is opgekomen hoef je natuurlijk niet uit te dunnen):

• Trek per groepje kleine witlofplantjes uit tot er 2 plantjes over zijn.
• Je kunt de uitgetrokken plantjes ergens anders in de tuin planten (zie B6)).
• Sproei na het uitdunnen water op de plantjes en grond.
• Trek enkele weken later per groepje het kleinste witlofplantje uit.
• Sproei na het uitdunnen water op de plantjes en grond.
• Nu heb je een voortje met elke 15 cm een witlofplant.

.

B6) Uitgetrokken plantjes verplanten

Na het uitdunnen kun je de uitgetrokken witlofplantjes ergens anders in de tuingrond planten. Dat kan als volgt.

• Maak (met een schepje) een plantkuiltje in de tuingrond.

• Een uitgetrokken witlofplantje.

• Zet het witlofplantje in het plantkuiltje en maak het kuiltje dicht.
• Knip of scheur het bovenstuk van de blaadjes af; dan verdampt er minder water via de bladeren en de plant gaat sneller doorgroeien.
• Sproei vlak na het planten water op de plant en op de tuingrond.

.

Veel witlofplantjes planten kan als volgt;

• Snijd van elke plant een stuk van de bladeren en de wortel af
• Zet de witlofplanten bij elkaar in een emmer in een laagje water.
• Zo kun je de witlofplanten enkele dagen bewaren voordat je gaat uitplanten.

• Sproei vóór het uitplanten water op de tuingrond.
• Steek een buis (doorsnede 3 tot 4 cm) in de tuingrond.

• Haal de buis uit de tuingrond. Klop de tuingrond uit de buis.
• Zet het witlofplantje in het plantgat.

• Houd de plant op de juiste hoogte in het plantgat.
• Duw intussen het schepje naar opzij om het het plantgat dicht te maken
• Haal het tuinschepje uit de grond.

• Sproei veel water op de tuingrond en op het plantje.

• Een rij met verplante witlofplantjes.

.

B7) Groot groeien

Witlofplanten zijn heel “gemakkelijke” planten. Schoffel en wied wekelijks om onkruid weg te halen. Als de witlofplanten groot zijn kun je onkruidplanten uit de grond trekken.

Geef kleine witlofplantjes af en toe water bij droog, warm weer. Geef grote witlofplanten alleen maar water bij langdurige droogte.

.

C)# Groene witlofplanten in de tuin

Eind augustus.  Twee rijen grote witlofplanten. Rijafstand is ongeveer 35 cm.

.

D)# Witlofplanten oogsten

Haal vanaf begin september witlofplanten uit de grond (met spade of riek).

Leg in september en tot half oktober de gerooide planten enkele dagen op een stoep in de schaduw. Dan gaan er (mogelijk) nog voedingsstoffen uit het blad naar de wortel.

Of leg ze op tuingrond, telkens met het loof van de volgende planten op de wortels van de vorige planten. Leg een bak of plank op de laatste “blootliggende” wortels. Laat de planten zo enkele dagen liggen.

• Vanaf half oktober kun je witlofplanten meteen “bewerken” (wortels en bladeren inkorten).
• Rooi witlofplanten tussen september en januari. Zo spreid je de witlof-oogst.
• Haal na het rooien zoveel mogelijk witlofwortelresten uit de grond. Dan vind je in de volgende jaar minder “ongewenste” witlofplanten in de grond.

.

E)# Witlofplanten “behandelen”

Om witlofkroppen te kweken moet je elke witlofplant “behandelen”. Hieronder een korte omschrijving:

• Snijd van elke witlofplant een stuk van de wortel af.
• Breek bij elke witlofplant veel buitenste bladeren weg.
• Snijd de overgebleven bladeren korter tot ze ongeveer 3 cm lang zijn.
• Je hebt nu “witlofwortels”, zoals te zien in het lichtgroene teiltje.

• Zet de witlofwortels in een bloempot met compost.

• Giet veel koud water op in de pot om de compost door en door nat te maken.
• Laat de pot ongeveer 24 uur buiten uitlekken.

• Zet de bloempot met compost en witlofwortels in het pikkedonker.

• Na enkele weken is op elke witlofwortel een krop gegroeid.

.

Hieronder staat een stap voor stap beschrijving.

E1) Wortels korter maken

• Pas gerooide witlofplanten met lange groene bladeren en lange wortels.

• Snijd (of breek) een stuk van de wortel af tot de witlofwortel in de bloempot past.
• Breek zijwortels af als nodig.

• Witlofplanten met korter gesneden wortels.

.

E2) Buitenste bladeren afbreken (weghalen)

Het is slim om bij elke witlofplant veel buitenste bladeren van de wortel af te breken. Die buitenste bladeren zijn niet nodig. Bij het witlof groeien gaan die (korter gemaakte) buitenste blaadjes verschrompelen en bruin kleuren.

Na de witlofgroei ziet dat er zo uit (foto boven). Vaak zijn die buitenste korte blaadjes nat, rot en/of plakken ze tegen de witlof aan.

.

Verder met buitenste bladeren afbreken:

• Witlofplanten in de tuingrond. De binnenste bladeren zijn korter dan de buitenste bladeren.

• Een witlofplant met kort gesneden wortel.

• Breek veel buitenste bladeren van de wortel af.
• Laat de kortere binnenste bladeren op de wortel “zitten”.

• Snijd de overgebleven (binnenste) bladeren korter tot ze ongeveer 3 cm lang zijn.

.

Schaar gebruiken:

Je kunt de binnenste bladeren ook met een scherpe schaar korter maken.

.

Verder:

• Deze witlofpen heeft een korte wortel en weinig korte binnenste blaadjes.
• De witlofpen kan nu in een bloempot met compost worden gezet voor witlofgroei.

• Witlofpennen, klaar voor de witlofgroei.

.

Binnenste bladeren hoog op de wortel:

Bij enkele witlofrassen groeien de binnenste bladeren hoger op de wortel dan de buitenste bladeren. Zie de foto’s hieronder;

• Bij deze witlofplant zie je (na bladeren afbreken) dat de binnenste bladeren hoger dan de buitenste bladeren op de wortel groeien.
• Op deze wortel gaat gewoon een goede witlofkrop groeien.

.

Rare planten, rare wortels:

(op onderstaande “oude” foto’s worden eerst alle bladeren kort gesneden, daarna worden de korte buitenste blaadjes afgebroken)

.

• Zo kun je “rare” wortels van witlofplanten korter snijden.

.

• En zo kun je een “rotte” witlofplant behandelen; bladeren korter maken, rotte blaadjes afbreken en/of met een borstel reinigen.

.

Weinig binnenste blaadjes:

Hoeveel (hoe weinig) korte blaadjes zijn nodig om een goede witlofkrop te laten groeien?

• Links witlofpennen met geen, weinig of veel korte blaadjes in een bloempot.
  • Bij “geen” korte blaadjes is een stukje van de wortel afgesneden.
• Rechts de witlofkroppen die op deze pennen groeiden.

• De gegroeide witlofkroppen naast elkaar;
  • Op de pen met geen korte blaadjes groeiden kleine losse kropjes (links).
  • Op de andere pennen groeiden goede, normale kroppen.

Geleerd; op een witlofpen met weinig, meer of nog meer korte binnenste blaadjes groeit een normale krop. Bij een witlofpen zonder blaadjes is “het hart” weggesneden en groeien er alleen maar kleine kropjes op de buitenrand.

.

Héél weinig binnenste blaadjes:

Een proefje om na te gaan hoe klein die binnenste blaadjes zijn. En of er witlof op groeit.

Geoogste en “behandelde” witlofwortels (datum 14 december).

Zet de witlofwortels (witlofplanten) in bloempotten met compost, sproei veel water in, laat uitlekken en strooi droog zand op. In elke pot zijn 3 witlofplanten met lange, niet afgesneden binnenste blaadjes.

Breek of snijd bij die 6 witlofplanten heel veel kleine binnenste blaadjes af.

Breek of snijd zoveel af tot je een “puntje van blaadjes” van ongeveer 1 cm hoog en 1 cm breed (onderzijde) overhoudt. Zet satéstokjes naast de witlofplanten ter herkenning.

Na 15 dagen zijn er kleine witlofkropjes op alle witlofwortels (30 december).

Links in de bloempot zijn de 3 witlofkropjes die zijn gegroeid op een “puntje van blaadjes”, naast de satéstokjes (rood/witte pijltjes).

De kroppen na 8 weken witlofgroei (9 februari). Vooraan zijn de kroppen die gegroeid zijn op een “puntje van blaadjes”.

Drie afgebroken witlofkroppen die op puntjes van blaadjes zijn gegroeid. Eén krop is gaaf, 2 kroppen hebben blaadjes met bruine puntjes.

Dezelfde kroppen en de afgebroken blaadjes met bruine puntjes. Van die blaadjes kun je de bruine stukjes afknippen of afsnijden.

  De totale witlofoogst van de bloempot, ruim 1000 gram.

Geleerd: ook op witlofwortels met “een puntjes van blaadjes” groeien normale witlofkroppen. Deze witlofkroppen hebben meer kans op bruine vlekjes en puntjes. Misschien komt dit ook door de late oogst (februari).

.

F)# Witlofwortels in een bloempot met compost zetten

Je hebt witlofpennen met een rechte wortel of met een vertakte wortel. Het inzetten in de compost is hierbij verschillend.

F1) Rechte witlofwortels in compost zetten

Nodig: Rechte witlofpennen, een grote plastic bloempot, een emmer met “losse compost” en een pootstok (of een houten steel, stok of buis met de goede dikte).

• Schud compost in de bloempot tot net onder de rand van de bloempot.
• Druk de compost licht aan (met de onderkant van een andere bloempot).
• De bovenkant van de compost is daarna ongeveer 2 cm onder de rand van de pot. Als nodig, compost uithalen of toevoegen.

• Maak een rond, diep gat in de compost;
  • Steek de pootstok in de compost tot de punt de bodem van de pot raakt.
  • Wiebel de pootstok in de compost om het gat \ / -vormig te maken.
  • Haal de pootstok langzaam uit de compost om het gat open te houden.
• Zet een witlofwortel in het gat.
• Druk de witlofpen een stukje naar beneden als nodig.
• Maak een nieuw rond gat in de compost en zet er een witlofwortel in.

• Ga door tot er genoeg witlofpennen in de compost staan of tot de pennen “op” zijn.
  • Tussen de witlofwortels is enkele cm ruimte.
  • De bovenkant van elke wortel steekt een stukje boven de compost uit.
  • De bovenkant van de compost is een stukje onder de rand.
  • Hierdoor is de witlofgroei erg luchtig en is er weinig gevaar voor rotten.
• Til de bloempot een stukje op en laat die op de stoep vallen. Hierdoor komt de compost in de bloempot strak tegen en tussen de wortels.
• Strooi als nodig extra compost tussen de witlofpennen (met een eetlepel).

.

En verder:

• Staat een witlofwortel te hoog in de compost; haal de pen uit, maak het gat dieper of snijd een stukje van de wortel, zet de wortel weer in het gat.
• Staat een witlofwortel te diep in de compost; haal de pen uit, werp wat compost in het gat, zet de wortel weer in het gat.
• Staan de witlofpennen te dicht bij elkaar, duw ze verder uit elkaar.
• Heb je dunne witlofwortels, maak dan smalle gaten in de compost met een dunne pootstok of een bamboestok.

.

F2) Witlofwortels met vertakte wortels in compost zetten

• Leg een lege bloempot schuin op een steen (of iets dergelijks).
• Schep compost in de bloempot, tegen de “liggende zijkant” aan.
• Leg 1 of 2 witlofpennen met vertakte wortels op de laag compost.
• Daarna telkens compost in de bloempot scheppen en pennen opleggen.
• Ga door tot de bloempot “vol” is.
• Zet de bloempot rechtop.
• Duw, trek, beweeg, verschuif pennen tot ze goed in de compost staan.
• Til de bloempot een stukje op en laat die op de stoep vallen. Hierdoor komt de compost in de bloempot strak tegen en tussen de wortels.
• Strooi als nodig meer compost tussen de witlofpennen (met een eetlepel).

.

Rechte en vertakte wortels bij elkaar:

• Wil je vertakte en rechte witlofwortels in dezelfde bloempot zetten:
  • Leg alle vertakte witlofwortels op (in) compost in een schuine bloempot.
  • Vul de schuin liggende bloempot met compost tot die vol is.
  • Zet de bloempot rechtop.
  • Maak ronde gaten in de compost en zet daar de rechte witlofwortels in.

.

G) Water ingieten

• Giet of sproei veel koud water op de witlofpennen in de bloempot.
• Hierbij worden de korte blaadjes ook schoon gespoeld.
• Als nodig witlofpennen in de natte compost verplaatsen of verduwen zodat ze verder uit elkaar komen; witlofkroppen tegen elkaar kunnen rotten of bruine vlekken krijgen.
• Giet of sproei weer water op totdat de compost doornat is en er water onder uit de bodemgaten is gestroomd.
• Laat de pot ongeveer 24 uur buiten uitlekken.

.

H) Op bloempotschotel zetten en droog zand op strooien

• Zet na 24 uur uitlekken de bloempot op een bloempotschotel.

• Strooi een laagje droog zand (tuinzand, zandbakzand of metselzand) op de compost. Laagdikte ongeveer 1 cm.
  • Droog zand is een grens tussen droge witlofkropjes en vochtige compost.
  • Hierdoor minder kans op rotte kroppen.
  • En er kruipen minder aardwormen uit de compost in de kroppen.

.

I)# Bloempot met witlofpennen in het donker

Witlof groeit in het pikkedonker bij ca 15 tot 20 C. Zet de bloempot met witlofwortels op een koele plek (in kelder, schuur, garage, slaapkamer, hal (bij)keuken).

Maak een pikdonkere ruimte waar de witlofkroppen in kunnen groeien;

I1) Maak een zwarte kartonnen koker

Een heel handige donkere ruimte en gemakkelijk te maken:

• Nodig: 2 vellen zwart karton (50 x 70 cm), 8 wasknijpers, 8 paperclips.

• Maak een “koker” van 2 vellen (zwart) karton.
• De koker is 50 cm hoog.
• Zet de 2 vellen karton bovenaan aan elkaar met 4 paperclips.

• Draai de “koker” om (ondersteboven).
• Zet de 2 vellen karton bovenaan aan elkaar met 4 paperclips.

• Zet 3 of 4 wasknijpers in elkaar om een wasknijper-rij te maken.

• Klem een wasknijper-rij op elke rand van het buitenste kartonvel om 2 luchtopeningen te maken.
• Of klem 1 wasknijperrij op 1 rand vast, dat is vaak al genoeg.

• Zet de zwarte kartonnen koker over de bloempot met witlofpennen.

• Leg een lage kartonnen doos (uit tuincentrum) over de kartonnen koker.
• De doos houdt de koker in vorm en het geheel wordt veel steviger.
• De donkere ruimte is klaar en de witlofgroei kan beginnen.

Deze zwarte ruimte is heel handig en “werkt” erg goed.

.

Grote paperclips:

Je kunt grote, stevige paperclips gebruiken. Bijvoorbeeld deze van 50 mm lang. dan wordt de kartonnen koker veel steviger.

.

Bamboestokje aan wasknijper vast:

Je kunt 1 wasknijper aan een bamboestokje vastmaken (onderaan op foto). Dat ding blijft heel (een rij knijpers kan uit elkaar vallen).

Klem één wasknijper + stokje aan de binnenkant van het buitenste kartonvel. Het stokje is horizontaal tussen beide kartonvellen. Eén luchtopening) is meestal genoeg.

Zo maak je een wasknijper met stokje eraan:

Nodig: een bamboestokje van ongeveer 20 cm lang, 1 (houten) wasknijper, 2 bindstripjes.

Maak de wasknijper met 2 stripjes aan het stokje vast.

Knip de losse eindjes van de stripjes af. Het stokje met wasknijper is klaar voor gebruik.

.

Lage doos zelf maken:

Zo kun je zelf een lage kartonnen doos maken die over de kartonnen koker past;

.

Opmerkingen:

• Zet de kartonnen koker zó dat de open zijde van elk luchtgat naar het donker “wijzen”. Dan komt er heel weinig licht bij de wortels.
• Deze donkere ruimte is groot en de lucht erin is droog. Hierin groeien witlofkroppen met geen of weinig bruine vlekjes of rotte blaadjes.
• Je kunt ook “gewone bruine kartonnen vellen, geknipt uit een doos” gebruiken om de donkere koker te maken.
• Af en toe het deksel afhalen (en weer opleggen) om te zien hoe het witlof groeien gaat. En om na te gaan of de compost nog vochtig is.
• Als de compost in de pot (te) droog is geworden, giet dan water in de bloempotschotel. Let op: nooit boven op de kroppen gieten, dat geeft bruine blaadjes of rotte kroppen.

.

I2) Zet een bloempot en potschotel bovenop

Je kunt een donkere ruimte maken met een zwarte plastic bloempot en potschotel.

 

• Zet een passende zwarte bloempot op/over de pot met witlofpennen.
• Leg een bloempotschotel omgekeerd bovenop.
• Deze opbouw is pikkedonker en toch nog luchtig.
• Af en toe de potschotel en bovenste bloempot afhalen (en weer terug plaatsen) om te zien hoe de witlofgroei gaat. En om na te gaan of de compost nog vochtig is.
• Als de compost in de pot (te) droog is geworden, giet dan water in de bloempotschotel. Let op: nooit boven op de kroppen gieten, dat geeft bruine blaadjes of rotte kroppen.

.

J)# Kroppen oogsten

Je kunt de gegroeide witlof als volgt oogsten;

1. Breek elke witlofkrop van een wortel af terwijl die nog in de compost is.
2. Haal elke wortel met krop uit de compost en breek dan de witlofkrop af.
3. Snijd enkele cm boven de wortel de witlofblaadjes af terwijl de wortel nog in de compost is. Hierna kun je opnieuw witlof groeien op dezelfde wortel.

Hieronder foto’s en beschrijvingen.

J1) Witlofkrop afbreken terwijl de wortel in de compost is

(hieronder oude foto’s van witlofwortels met veel korte blaadjes)

• Buig de witlofkrop opzij.
• Draai, buig en trek totdat de krop van de wortel afbreekt. Houd intussen de witlofwortel met de andere hand tegen.

De wortels en de afgebroken witlofkroppen.

• Je kunt alle kroppen in 1 keer oogsten
• Maar je kunt ook minder witlofkroppen oogsten en de andere kroppen op de wortels laten doorgroeien voor een latere oogst.

.

J2) Wortel uithalen, witlofkrop afbreken of afsnijden

• Trek de wortel met witlofkrop voorzichtig uit de compost.

• Wortel met witlofkrop.

• Breek of snijd de krop van de wortel af.
• Als nodig een stukje wortel van het kropje afsnijden.

• Je kunt alle witlofkroppen in1 keer oogsten.
• Maar je kunt ook minder kroppen oogsten en de andere kroppen laten doorgroeien voor een latere oogst.
• Schep na het wortels uithalen wat vochtige compost in de lege ruimte in de bloempot en strooi daarna een laagje zand op de compost.

.

Witlofkrop afbreken met behulp van een buis:

Zo kun je heel gemakkelijk een witlofkrop afbreken (zonder vuile handen te krijgen):

Je kunt de witlofwortel in een buis steken en daarna de witlofkrop afbreken.

En dan de wortel uit de buis “schudden”.

Gebruik bij een dunne witlofwortel een dunne buis.

.

J3) Krop afsnijden boven de wortel

• (Doe om elke krop een elastiekje, dan valt de krop later niet uit elkaar).
• Snijd elke witlofkrop enkele cm boven de wortel af.
• Bewaar de kropjes (met elastiekjes erom) in de koelkast.
• Je hoeft niet alle witlofkroppen tegelijk te oogsten. Je kunt enkele kroppen op de wortels laten doorgroeien voor latere oogst.

.

Witlofblaadjes verschuiven:

Het elastiekje kan losse witlofblaadjes verschuiven (foto boven). Tik het kropje (met punt naar boven) op een snijplank om de blaadjes weer goed te krijgen.

Je kunt witlof oogsten zonder elastiekje; houd het kropje vast tijdens afsnijden.

Na enkele uren bewaren is het snijvlak lichtbruin geworden. Snijd voor het bereiden een dun plakje witlof met lichtbruin laagje van de witlof af.

Na dit afsnijden kunnen weer nieuwe kroppen op de wortels groeien. Zie L)#.

.

J4) Welke oogst is het gemakkelijkste?

Eerst de wortel uithalen en dan de witlofkrop afbreken of afsnijden is het gemakkelijkst.

Een stukje boven de wortel de witlofkrop (witlofblaadjes) afsnijden gaat ook goed. Daarna kun je op de wortels nieuwe kropjes te laten groeien. Zie ook bij L)#.

.

J5) Donker bewaren

Leg na de oogst de witlofkroppen op een donkere plek (b.v. koelkast).

Na 1 dag in het licht hebben witlofkroppen bladeren met lichtgroene toppen.

.

K)# Groeitemperatuur

Witlofkroppen groeien gaat goed bij 15 tot 20 graden Celsius. Na 4 tot 8 weken heb je vaste witlofkroppen die niet erg bitter smaken.

• Bij een lagere temperatuur duurt het langer voordat de krop groot is.
• Bij een hogere temperatuur zijn de kroppen losser, dunner en bitterder.

.

L)# Nogmaals witlofkroppen groeien op witlofwortels?

Na het oogsten van witlof houd je een pot met “gebruikte” wortels over. Kun je daar weer witlof op laten groeien? Hieronder het antwoord.

L1) Kroppen zijn afgebroken

(hieronder oude foto’s van witlofwortels met veel korte blaadjes)

• Bloempot met witlofwortels na het afbreken van de kroppen.

Proefje

• Bij deze witlofwortels is “niets gedaan”, of er zijn korte bruine blaadjes weggebroken of er is een stukje wortelmateriaal afgesneden.
• Daarna is water op de compost gegoten tot doornat.
• De volgende dag is de bloempot weer in het donker gezet om witlof op de wortels te groeien.

Dit is de gegroeide witlof; kleine kropjes en korte losse blaadjes.

Op afgesneden wortels zijn ’n paar kleine blaadjes gegroeid. Op de andere wortels zijn kleine witlofkropjes gegroeid.

Er zijn geen gewone, goede witlofkroppen gegroeid. Reden: het hart (het groeipunt) van de witlofpen is bij de eerste oogst afgebroken (of afgesneden).

.

L2) Witlofkroppen (witlofblaadjes) zijn afgesneden

L2a) Eerste oogst (snijden)

• Eerste oogst, 1150 gram witlof.

• Giet veel water in de pot om de compost doornat te maken.

Proefje

• Breek bij 5 wortels veel korte buitenste blaadjes af.
• Zet de volgende dag de pot in het donker om witlof op de wortels te groeien.

.

L2b) Tweede oogst (snijden)

• Tweede oogst, 980 gram witlof.

• Giet veel water in de pot om de compost doornat te maken.
• Als het water meteen onder uit de pot stroomt wordt de compost niet nat.
• Dompel dan de bloempot met witlofpennen 30 minuten onder water (in een grote emmer). Haal daarna de bloempot uit het water.
• Zet de volgende dag de pot in het donker om witlof te groeien.

.

L2c) Derde oogst (afbreken)

• Derde en laatste oogst, 670 gram witlof. De kroppen zijn nu afgebroken.

.

Geleerd:

• Op een witlofwortel kan je (tot 3 keer na elkaar) een witlofkrop laten groeien.
• Snijd de 1e en 2e witlofoogst af. Snijd niet te kort.
• Maak na het afsnijden de compost in de pot doornat. Als nodig de bloempot met witlofwortels onderdompelen in koud water.
• Elke volgende witlofoogst levert minder witlof op.

.

Buitenste korte blaadjes na afsnijden

• Telkens na het afsnijden van de witlofkroppen (witlofblaadjes), houd je witlofwortels over met veel korte (witte) blaadjes.

• Bij de volgende witlofgroei kunnen de buitenste blaadjes in de weg zitten (linker foto).
• Daarom is het slim om de buitenste korte blaadjes af te breken (rechter foto).

• Of snijd de korte blaadjes met een scherp mesje rechthoekig af.

Beide werkwijzen (afbreken of rechthoekig afsnijden) zijn even goed en geven een goede volgende witlofgroei.

.

Na het snijden (oogsten) groeit er een nieuwe grote of kleine krop

Af en toe groeit er geen normale grote witlofkrop op een afgesneden kropje. Oorzaken: het witlofras of late oogst.

1) Het witlofras

Twee potten met witlofgroei na 1 x kroppen afsnijden (foto boven):

• Bij het ras Videna (links) zijn veel losse kleine witlofkropjes.
• Bij “Focus F1” (rechts) zijn goede grote kroppen.

Als de middelste witlofblaadjes op een verhoogd deel van de wortel groeien  (Videna) kun je bij het afsnijden van de krop wortelmateriaal weghalen. Daarna groeit er geen normale witlofkrop meer op de wortel.

.

2) Late oogst

Focus F1, oogst in februari (foto boven).

• In elke geoogste witlofkrop is een lange, hoge “pit”.
• Tijdens het afsnijden is door die “pit” (het hart van de wortel) gesneden.

Een krop afsnijden zonder die hoge pit te raken is heel moeilijk.

.

M)# Bladluisjes

• Op deze witlofwortels zijn korte bruine blaadjes.
• De witlofkroppen zien er “niet fris” uit.
• Er zijn vlekjes op de witlofkroppen.

• Die stipjes zijn bladluizen. Haal ze weg met afwasborstel onder stromend water.

Mogelijke oorzaak:

De lucht in de donkere ruimte was te vochtig. Misschien zijn er te weinig korte blaadjes afgebroken na de vorige oogst.

Altijd de buitenste korte blaadjes afbreken (of rechthoekig afsnijden) is slim.

.

N)# Bitter

Zelf gekweekte witlof kan bitterder smaken dan uit de winkel. De oorzaak is dan (meestal): te warm gegroeid, warmer dan 20 C.

De bittere smaak zit vooral in de “kern” van de witlofkrop. Snijd deze bittere kern uit de krop. Of voeg melk toe aan het kokend water.

.

O)# Kroppen groeien in een bloempot met tuingrond

In plaats van compost kun je  tuingrond in de bloempot doen en daar de witlofwortels inzetten. In tuingrond groeien witlofkroppen ook goed. Maar tuingrond droogt sneller uit. Je moet vaker water geven via de potschotel.

.

P)# Witlofwortels bewaren.

Heb je veel witlofplanten gerooid en wil je niet meteen kroppen op alle wortels laten groeien, dan kun je de witlofwortels zo bewaren;

• Behandel alle witlofplanten; wortels korter maken, buitenste bladeren wegbreken en binnenste blaadjes kort afsnijden.
• Zet alle witlofpennen in bloempotten met compost.
• Giet water op de pennen en de compost. Laat 24 uur uitlekken en strooi droog zand op.
• Zet alle te bewaren bloempotten met witlofpennen donker en koud:
  • Donker; in een kartonnen koker met lage doos bovenop of onder een bloempot (ondersteboven) en een potschotel bovenop.
  • Koud (1 – 10 gr C); buiten onder een afdak, bij vorst in een koude schuur of garage.
• Wil je witlof groeien:
  • Giet water op compost en witlofwortels.
  • Laat het water uit de pot sijpelen.
  • Zet de bloempot met witlofpennen + de donkere ruimte op een plek bij 15 tot 20 gr C.

.

Q)# Groei witlofkroppen met dekgrond  bij een ras zonder dekgrond. 

Proef

Kun je witlofkroppen met dekgrond groeien bij een witlofras zonder dekgrond?

• Nodig: Bloempot met witlofwortels in vochtige compost, een losse rand uit een plastic bloempot geknipt en een emmertje tuinzand of tuingrond.

• Zet de bloempotrand op de compost in de bloempot.
• Schud droge tuingrond (tuinzand) op de witlofwortels tot (bijna) vol.
• Leg een dun voorwerp (wasknijper, latje) bovenop en leg een potschotel op. Het dunne voorwerp zorgt voor een luchtopening.
• Leg een steen op de schotel om de bloempotrand naar beneden te drukken; de bloempotrand blijft op zijn plaats, er stroomt geen droge tuingrond weg.

• Oogst voorbereiding:
  • Verwijder de steen, de potschotel en wasknijper of latje.
  • Schud of schep wat zand (grond) uit de bloempotrand.
  • Trek met een tang de bloempotrand er af (die rand zit erg vast).
  • Schud en schuif de tuingrond tussen de kroppen vandaan.

• Witlof gegroeid mét dekgrond (links) en zónder dekgrond (rechts).
• Mét dekgrond geeft erg vaste kroppen, zand (grond) tussen de buitenste blaadjes en enkele witlofblaadjes met bruine vlekjes of randjes.
• Zonder dekgrond (in de vrije lucht) zijn de witlofkroppen losser en erg schoon.

.

R)# Witlof groeien op gedroogde wortels (na 1e oogst)

Vraag van Ingeborg (12 januari 2020); Als je na de afsnij-oogst de witlofpennen laat drogen, groeien daar later weer kroppen op?

Ik zocht het uit;

Bloempot met gegroeide witlofkroppen op de wortels.

Geoogste (gesneden) witlofkroppen (witlofblaadjes), witlofwortels en compost in een emmer.

Witlofwortels vlak na de witlofoogst.

Witlofwortels na 35 dagen drogen, buiten onder een afdak.

Zet de witlofwortels weer in een bloempot met compost. Giet veel koud water op de wortels en de compost. Zet daarna het geheel in het donker.

Links de wortels vlak na inzetten in compost. Rechts de gegroeide witlofkroppen.

Dus: witlof wortels drogen na de oogst en vóór de volgende groei is niet handig.

.

S)# Wortelkluit na de witlofgroei

Zo ziet de wortelkluit er uit na het groeien van de kroppen, volop dunne wortels.

.

T)# Laatste witlofgroei, paarse of bruine vlekken

In januari rooien en daarna witlof groeien kan witlofkroppen geven met kleurige vlekken.

Paarse vlekken op de buitenste blaadjes.

Bruine vlekken op de buitenste blaadjes. Ik weet niet wat de oorzaak is.

Na buitenste blaadjes weghalen is de krop goed.

.

U)# Resten witlofwortels op composthoop

Na de (laatste) witlofoogst houd je witlofwortels over. Snijd de wortels in kleine plakjes of stukjes.

Laat de stukjes witlofwortel drogen en/of bevriezen, b.v. in een krat op de tuingrond.

Je kunt kratten met stukjes witlofwortels op elkaar stapelen.

Na enkele maanden zien de opgedroogde stukjes er zo uit.

Doe de gedroogde of bevroren stukjes onderaan op je composthoop en werp er groenafval op. Zo heb je minder last van ongewenste witlofgroei in de composthoop of op de tuingrond.

.

V)# Van een ras met dekgrond, witlofkroppen zonder dekgrond groeien

Proef

Stel je hebt witlofzaadjes “ras met dekgrond” gezaaid. Kun je later op die witlofpennen goede witlofkroppen kweken in de lucht?  Ja, dat gaat;

Dit is een ras waarbij de witlofkroppen met dekgrond (met aarde en stro) moeten worden gegroeid (zie de info op de zaadverpakking).

Ik heb witlofwortels in 2 potten met compost gezet en daarop witlof gegroeid.

Bloempot 1

Bloempot 2

Twee bloempotten met de kroppen van het ras dat dekgrond nodig heeft. Deze kroppen zijn in het donker in de lucht gegroeid. De kroppen zijn losser dan bij echte “aan de lucht groei” rassen.

Bij het oogsten zijn de kroppen in bloempot 1 afgebroken.

.

In bloempot 2 zijn de witlofkroppen (bladeren) afgesneden. De korte blaadjes op de wortels zijn vierkant gesneden.

Zet de bloempot met witlofwortels in een grote emmer, giet vol water en laat de compost 30 minuten weken (nat worden).

Haal de bloempot uit het water, laat 24 uur uitlekken en groei weer nieuwe kroppen (donker en in de lucht).

De witlofkroppen die in het donker in de lucht zijn gegroeid.

Geleerd: Bij dit witlofras (dat dekgrond nodig heeft) kun je één keer goede witlofkroppen groeien in het donker in de lucht.

.

W)# Eén witlofkrop in een bloempotje

Zet 1 korte witlofwortel in een kleine bloempot met compost. Giet veel water op de compost en laat uitlekken. Zet de bloempot in een bakje en onder een grote zwarte plastic bloempot. En daar groeit een witlofkrop(je) op.

.

Foto’s van Gerard en Sarah.

Sarah en Gerard hebben een reactie geplaatst op 24 juni 2018. Bij hun reactie horen onderstaande foto’s;

Witlofwortels na het korter maken (snijden) van het loof.

Witlofgroei halverwege.

Witlofgroei eind.