In deze tip:
- Inleiding
- A)# Keukenpapier vouwen
- B)# Bonen zaaien in een (ijs)bak met keukenpapier
- C)# Bonenplantjes
- D)# Algemene opmerkingen over deze werkwijze
- E)# Hoe snel ontkiemen en groeien
- F)# In een grote bak of in bloempotten planten
- G)# Omvallen
- H)# Veiligheid
- I)# Vooraf weken ?
- J)# Krullen
- K)# Wikihow
- L)# Andere grote zaden kiemen (Tuinbonen, Peulen, Doperwten, Courgette, Komkommer, Pompoen)
- M)# Youtube video
Deze tip gaat over het zaaien en laten ontkiemen van bonen en ander grote zaden op vochtig keukenpapier.
In tip 35 (Meer tips over bonen kiemen) staan extra proeven die ik deed om de werkwijze te verbeteren.
In dit bericht staat de beste en handigste werkwijze voor bonen ontkiemen.
.
Inleiding
Als je bonenzaden in de tuingrond zaait komen vaak niet alle bonen op. Zie onderstaande foto’s (van de tuin van mijn volkstuin-buurman).
1e rij: Bij het touwtje zijn elke 10 cm boontjes gelegd. Weinig boontjes zijn opgekomen. Later heeft mijn buurman op lege plekken boontjes “bijgezaaid”.
2e rij: Bij het touwtje zijn elke 10 cm boontjes gelegd. Weinig boontjes zijn opgekomen. Later zijn ook hier op de lege plekken boontjes “bijgezaaid”.
(achter deze rij is de 1e rij met groter gegroeide bonenplanten.)
.
Oorzaak: Enkele bonenzaden zijn verrot (door regen of vochtig weer) of niet gekiemd (te droog of te koud). Uitkomst; rij bonenplantjes met “gaten”.
Vaak gaat men nieuwe bonenzaden op de lege plekken leggen. De bijgezaaide bonen komen weer niet allemaal op. Daarna weer bijzaaien, enzovoort.
.
Advies:
Zaai bonen op vochtig keukenpapier en plant de kleine bonenplantjes in de tuin. De bonenplanten groeien uit tot grote planten.
Met deze werkwijze heb je ook veel minder last van de bonenvlieg. De maden boren gaatjes in kiemende bonen in de grond. De bonenplantjes komen op zonder blaadjes en gaan dood. Info hierover op deze site .
.
Hieronder is info over bonenzaden ontkiemen op vochtig keukenpapier.
.
A)# Keukenpapier vouwen
Als je standaard keukenpapier zo vouwt krijg je 6 lagen dik keukenpapier dat past in een (ijs)bak van 1 liter inhoud.
Je kunt op het papier info schrijven (ras, datum).
.
B)# Bonen zaaien in een (ijs)bak met keukenpapier
- Gebruik een bak met vlakke bodem, bijvoorbeeld een ijsbak van 6 cm hoog.
- Leg gevouwen keukenpapier (6 lagen) op de bodem van de bak.
- Maak het keukenpapier vochtig;
- Giet een laagje water in de bak op het papier.
- Houd de bak scheef en laat water uit de bak stromen tot druppelen.
- Houd de bak weer recht.
- Leg 30 tot 50 bonenzaden op het keukenpapier (zie foto boven).
- Leg een deksel op de bak. Info over het deksel in hoofdstuk B1).
- Zet het geheel op een warme plek (18 tot 25 C).
- Ga regelmatig na hoe het ontkiemen gaat.
- Sproei of giet water op het papier als nodig.
- Haal de grote plantjes (3 – 5 cm groot) van het papier af en zet ze in de grond.
- Doe het deksel weer op de bak en laat de kleine plantjes in de bak groter groeien.
.
B1) Een deksel op de bak
Leg een deksel op de bak met kiemende bonenzaden om het keukenpapier langer vochtig te houden. Als het papier droog is dan stopt het kiemen.
Het deksel is op de bak totdat de eerste bonenplantjes 3 tot 5 cm groot zijn. Daarna telkens controleren, grote plantjes uithalen en deksel weer opleggen.
.
B1a) Oorspronkelijk deksel
Leg het oorspronkelijke deksel los op de bak of klik het deksel op. Er zijn genoeg sleufjes om lucht door te laten en het keukenpapier droogt niet snel uit.
Bij het afhalen van het vastgeklikt deksel kunnen bonenzaden gaan schuiven of wegrollen. Daarom het deksel voorzichtig omhoog (los) duwen bij openen.
.
B1b) “Kartonnen deksel”
Leg je het oorspronkelijk deksel niet op de bak, dan kun je zo’n deksel gebruiken. In tip 35 (Meer tips over bonen kiemen) staat hoe je dit deksel maakt.
.
C)# Bonenplantjes
Na 5 tot 10 dagen kiemen zijn er bonenplantjes met blaadjes en wortels. Giet of sproei water op het keukenpapier voor gemakkelijker afhalen. Haal voorzichtig elk “groot” bonenplantje van het papier af. Houd hierbij het keukenpapier en andere bonenzaden tegen met je vingers. Zet het plantje in de grond en geef water.
.
Schimmelen:
Als er veel bonenzaden gaan schimmelen dan zijn de zaden “oud” of niet goed bewaard (bij handelaar, winkel of klant). Op de bonenzaden is dan vaak blauwe schimmel die lijkt op schimmel op bedorven fruit.
Probeer dan nieuwe bonenzaden te verkrijgen die minder oud zijn;
- Met een “ten minste houdbaar datum” die later is,
- Of met een hoger nummer op de verpakking (351284, op bovenstaande foto).
- Of koop bonenzaden van een ander ras.
Je hoeft de schimmelende zaden niet weg te gooien. Je kunt het volgende doen:
Haal de “goede of redelijk uitziende” bonenzaden met een worteltje eraan van het vochtig keukenpapier af.
Plant de zaden in bloempotjes gevuld met compost. Leg elk zaadje “half” in compost met het worteltje naar onder in compost. Sproei water op de compost.
Zet de potjes met ontkiemende bonenzaden in de tuingrond (in een kasje, folie-tunnel of golfplaattunnel). Of zet ze op een warm plekje in huis.
Laat de bonenplantjes daar groter groeien.
Als de plantjes ongeveer 5 tot 10 cm boven het potje uit groeien, haal ze met potkluit uit het potje en plant ze met potkluit in de tuingrond.
.
Ervaring: zulke “oude” zaden ontkiemen in vochtig zilverzand ook erg slecht.
.
Je kunt “oude” bonenzaden warm kiemen:
Als je “oud” bonenzaad bij 20 gr C ontkiemt kan er schimmel op de zaden komen. De meeste zaden worden goede bonenplantjes, maar enkele zaden met schimmel gaan rotten.
Ontkiem “oude” bonenzaden op vochtig keukenpapier op een warm apparaat, dat gaat beter. Bij hoge temperatuur gaat het ontkiemen sneller dan het schimmelen. Zie bovenstaande foto:
- Linker bak: oude bonenzaden, 5 dagen warm gekiemd (30 gr C).
- Rechter bak: oude bonenzaden, 5 dagen koud gekiemd (20 gr C).
.
Je kunt bak en papier met heet (kokend) water spoelen.
Je kunt vóór het zaaien heet (kokend) water over het keukenpapier in de bak, over de zijwanden (binnenkanten) van de bak en over de binnenkant van het deksel gieten. Strooi daarna de bonenzaden uit de verpakking op vochtig keukenpapier, dus niet met de vingers vastpakken. Er is dan minder kans op (blauwe) schimmel op de bonenzaden. Zie ook tip 4) (Plantenziekten en plagen), hoofdstuk H)#.
.
Heel oude of slecht bewaarde bonenzaden
Bonenzaden kunnen zo slecht zijn dat ze niet meer gaan ontkiemen;
Ik kreeg deze verpakking met oude bonenzaden van een volkstuincollega.
Deze bonenzaden zijn gestrooid op keukenpapier. Daarvoor is kokend water op het papier gegoten. Zie ook tip 4) (Plantenziekten en plagen), hoofdstuk H)#. De bonenzaden zijn zo slecht, dat ze niet meer ontkiemen. Alleen maar blauw/witte schimmel.
.
Geen blaadjes:
Enkele ontkiemende bonenzaden hebben geen blaadjes. Hier groeien geen (goede) bonenplantjes uit. Werp deze plantjes op de composthoop.
.
Modder in de bak na het planten:
Tijdens bonenplantjes uitplanten krijg je grond aan de vingers. Bij het pakken van de volgende bonenplantjes komt er grond in de bak. Niet erg handig.
Je kunt beter eerst met schone handen de grote bonenplantjes uit de bak halen.
Leg ze in een andere bak. Sproei water op deze plantjes om ze stevig te houden. Plant ze binnen enkele uren in de grond.
.
Handige werkwijze bij planten:
In tip 10 staat hoe je bonenplantjes in bloempotjes met compost zet om ze later met wortelkluit uit te planten in de tuingrond.
Hieronder staat hoe je 4 bonenplantjes bij elkaar in de grond zet zonder dat de wortels van de plantjes “elkaar in de weg zitten tijdens het planten”.
Maak een plantgat in de grond. Schuif de grond opzij (bijvoorbeeld naar links).
Pak 2 bonenplantjes met de blaadjes bij elkaar.
Houd de wortels van de 2 bonenplantjes in het plantgat met de blaadjes enkele cm boven de grond. Schuif intussen grond tegen de wortels en de stengels aan.
Maak een nieuw plantgat naast de geplante boontjes. Schuif de grond opzij (naar rechts).
Pak 2 nieuwe bonenplantjes vast en plant ze op dezelfde wijze in het plantgat.
Alle 4 bonenplantjes zijn nu geplant, enkele cm boven de grond.
Sproei water op de plantjes en de tuingrond. Laat de plantjes groter groeien.
.
Planten bij warm, droog weer:
Zet bonenplantjes in een ondiep plantkuiltje in de tuingrond. Giet water op en leg droog hooi rondom de plantjes. Geef elke 2 dagen water. De tuingrond blijft vochtig en de planten groeien goed. Meer info in tip 10 en tip 43 .
.
Bescherming tegen slakkenvraat:
In een binnentuin met heg en struiken zijn vaak slakken die ‘s-nachts bonenplantjes aanvreten.
Je kunt ‘s-avonds bloempotjes (of doorzichtige bakjes) over de kleine plantjes zetten.
En haal ‘s-morgens de bakjes weer weg.
Als de potjes of bakjes niet meer over de bonenplantjes passen, dan zijn de plantjes zo groot dat de slakken ze niet meer lusten.
.
D)# Algemene opmerkingen over deze werkwijze:
- Het deksel ligt op de bak gedurende de hele kiemtijd. Het deksel even weghalen om te kijken, bonenplantjes te pakken of water in te gieten.
- Het oorspronkelijk deksel op de bak is het beste deksel.
- Reinig de bak voor gebruik (in een sopje, spoelen met water en afdrogen).
- Giet of sproei leidingwater in de bak. Regenwater geeft meer rottende zaden.
- Ontkiemende zaden “stinken”.
- Niet alle zaden ontkiemen tegelijk.
- Het papier is zó voldoende vochtig; bij scheefhouden van de bak is na 10 seconden water te zien. Of het papier voelt vochtig aan.
- Zijn de bonenplantjes erg lang, zet ze dan dieper in de grond.
- Op bonenzaden kunnen groen/blauwe schimmelvlekjes ontstaan.
- Enkele bonen kunnen gaan rotten in de bak, deze gewoon weghalen.
- Overjarig bonenzaad geeft meer rotte zaden en/of meer schimmelvlekjes.
- In een (ijs)bak ontkiemen de bonenzaden onder goede omstandigheden: voldoende vocht, lucht en de juiste temperatuur.
- Wil je meer bonen zaaien, zet dan meerdere bakken met deksel op elkaar.
- Je kunt bij elk weertype bonen planten, zolang het maar niet vriest.
- Is er teveel water in de bak, dan enkele dagen geen water geven. Of water opzuigen met droog keukenpapier of tissue.
- Als je vroeg zaden van stamsperziebonen op vochtig keukenpapier legt en plantjes onder een (tunnelkas) plant dan kun je vroege bonen oogsten.
- Schrijf info (datum, ras) op het keukenpapier voor het water ingieten.
- Als de bonenzaden in het donker ontkiemen krijg je plantjes met rechte stengels en lichtgele bladeren. In het licht kleuren de bladeren binnen 1 dag weer naar groen.
.
E)# Hoe snel ontkiemen en groeien
Op bovenstaande foto’s zie je 20 kiemende bonenzaden 0, 2, 4, 6, 8, 9, 10 of 11 dagen na opleggen. De kiemtemp was ongeveer 20 C.
Vanaf 8 dagen zijn er bonenplantjes die groot genoeg zijn om uit te planten.
.
F)# In een grote bak of in bloempotten planten
Als bonenplantjes groot genoeg zijn om uit te planten kan het wel eens vriezen of (te) koud zijn. Of je hebt veel slakken je tuin die de kleine bonenplantjes gaan aanvreten. Gebruik dan een (afwas) teiltje of grote bak met compost om ze in te planten;
Zet kleine bonenplantjes in een bak met compost of tuingrond/compost mengsel. Zet de bak op een lichte, koele plaats (buiten onder een afdak of in een koele ruimte voor het raam). Zet de plantjes in de tuin zodra het warm en vorstvrij weer is.
.
Je kunt lage bonenplantjes in bloempotten (met inzet) planten.
- Gebruik 2 even grote plastic bloempotten, bovenzijde ongeveer 12 cm.
- Knip bij één bloempot een deel van de zijkant weg om een inzet te maken.
- Zet de inzet in de andere bloempot.
- Vul met compost (of een mengsel van tuingrond en compost).
- Zet 4 bonenplantjes in de bloempot.
- Laat de plantjes in de potjes groter groeien.
- Uithalen van grote plantjes met wortelkluit gaat straks heel gemakkelijk.
Je kunt gewone bloempotjes gebruiken. De wortelkluit met plantjes uithalen is wat moeilijker. Potjes met een dunne zijkant en een dunne bodem kunnen goed gebruikt worden (je kunt daarbij de wortelkluit omhoog duwen).
.
Zet de bloempotjes met bonenplantjes in een bak of wasmand. Leg gaas op om merels weg te houden (die gaan in de compost op zoek naar regenwormen).
Breng de bak of mand bij goed weer naar je tuin en zet de plantjes in de grond.
.
G)# Omvallen
Soms vallen de ontkiemende bonenplantjes op vochtig papier om en groeien dan scheef. Deze scheve plantjes kunnen gewoon in de grond worden gezet met het steeltje ongeveer rechtop. De wortels groeien daarna recht naar beneden.
.
H)# Veiligheid
Tijdens het ontkiemen van de bonenzaden zijn “natuurlijke” bacteriën en schimmels actief. In de grond maar ook op vochtig keukenpapier. Deze bacteriën en schimmels zijn niet supergevaarlijk. Maar toch; altijd je handen wassen na tuinieren, na zaden op keukenpapier vastpakken en voor het eten of drinken.
.
I)# Vooraf weken ?
Kiemen bonen sneller op keukenpapier als je de zaden eerst in water legt?
Test: leg enkele bonenzaden (ras Miracle) 1, 2, 4, 8, 12 of 24 uur in koud water. Enkele zaden niet weken. Leg daarna alle zaden op vochtig keukenpapier om te ontkiemen. Doe de test 2 keer. De uitkomsten;
Test 1: De bonenzaden links van de rode lijn zijn in water geweekt. Rechts van de rode lijn niet. Daarna 5 dagen op vochtig keukenpapier bij 20 C.
Test 2: De bonenzaden links van de rode lijn zijn in water geweekt. Rechts van de rode lijn niet. Daarna 10 dagen op vochtig keukenpapier bij 20 C.
Geleerd:
- Geweekte zaden kiemen niet sneller dan niet geweekte.
- Bij de geweekte zaden zijn meer rotte (bruine) zaden.
De beste werkwijze is dus droge bonenzaden op vochtig keukenpapier leggen.
.
J)# Krullen
Ik kreeg een reactie van Koen. Over bonenplanten die met een krul opgroeien.
Ook weer getest. Op de bovenste foto zie je veel gekrulde bonen op vochtig papier. De gekrulde bonen groeien in 2 dagen weer recht.
Als de bonenzaden op keukenpapier “in het donker ontkiemen” geeft dat plantjes met licht gekleurde blaadjes. Na 1 dag in het licht zijn die blaadjes weer groen.
.
Bonenzaden oogsten:
Je kunt aan een bonenplant peulen en bonenzaden laten rijpen en drogen. Haal droge bonenzaden uit de peulen en laat ze verder drogen. Leg de gedroogde bonenzaden (in een bakje of zakje) gedurende 1 dag in een diepvries bij – 18 C; hierdoor worden eitjes van insecten gedood.
Je kunt zelf geoogste bonenzaden in het volgend jaar zaaien. Deze zaden ontkiemen meestal heel goed en schimmelen niet of nauwelijks.
.
K)# Wikihow
Over dit onderwerp schreef ik een (Engelstalig) artikel. Klik op: wikihow bonen
.
L)# Andere grote zaden kiemen (Tuinbonen, Peulen, Doperwten, Courgette, Komkommer, Pompoen)
Zaden van (snij)bonen kiemen op keukenpapier goed. Andere grote zaden ook.
L1) Tuinbonen
Hier ontkiemen 9 tuinbonenzaden op vochtig keukenpapier. Eén zaadje is gaan rotten (linksboven).
Acht zaden zijn uitgegroeid tot goede tuinbonenplantjes.
Je kunt elk plantje in een bloempotje (met inzet) met compost planten.
Of in een groter (dunwandig) bloempotje met compost. Je kunt de wortelkluit met plantjes gemakkelijk uit zo’n potje te drukken.
.
L2) Peulen en doperwten
Je kunt zo ook doperwten of peulen ontkiemen. Veel plantjes hebben een worteltje en steeltje. Ze zijn groot genoeg om uit te planten.
Sproei veel water op het keukenpapier. Haal de plantjes voorzichtig van het papier af. Erwten en peulenplantjes hebben een lang penworteltje.
Vóór het planten kun je het penworteltje inkorten (met een schaar).
.
In een balkonbak planten:
Je kunt de peulplantjes of doperwtplantjes in een diepe balkonbak met (gezeefde) compost planten. In deze bak kunnen de plantjes diep wortelen.
Zet de balkonbak:
- Tijdens (nacht)vorst in een vorstvrije schuur of garage,
- Tijdens zonnig weer overdag onder een tunnelkas,
- Tijdens vorstvrij bewolkt weer of tijdens vorstvrije nachten onder een afdak.
Laat de plantjes in de (balkon)bak 10 tot 15 cm groot worden. Plant ze daarna in de tuingrond in een voortje met compost. De plantjes zijn dan zo groot, dat ze niet meer worden aangevreten door slakken of muizen.
.
L3) Courgette, Komkommer, Pompoen
De zaden van courgette, komkommer of pompoen zijn ook groot, dus handig om op vochtig keukenpapier te laten ontkiemen.
Op deze foto zie je kiemende zaden van (van links naar rechts) komkommer, gele courgette, pompoen en groene courgette op vochtig keukenpapier.
- Zet elke plantje diep in 1 bloempot gevuld met gezeefde compost.
- Zet een strookje met de soort erop geschreven in elke potje.
- Je kunt veel bloempotten in een lage bak zetten.
- Zet de lage bak (met planten in potten) onder een tunnelkas of in een andere kas bij warm en/of zonnig weer. Zet de bak in huis bij koud (vries)weer of koude nachten. Laat de planten in de potten groter groeien.
- Groter gegroeide planten in bloempotten. De planten worden binnenkort in de tuingrond geplant, na 15 mei, als er weinig kans op nachtvorst is.
- Als je strookjes met tekst in de bloempotten hebt gestoken, dan weet je welke plant er in de pot groeit. Kleine pompoenplanten, courgetteplanten en komkommerplanten lijken op elkaar.
.
L4) Pinda’s
Je kunt (ongebrande) pinda’s op vochtig keukenpapier laten ontkiemen. Veel pindazaden gaan hierbij schimmelen, haal die weg.
Pinda’s met een worteltje er aan kun je ze in een potje compost zetten;
Laat de pindaplantjes in de potjes op een warme, lichte plek groter groeien. Haal elk groter gegroeid pindaplantje uit het potje en plant het in de tuingrond.
.
M)# Youtube video
Op het internet vond ik deze leuke video over bonenzaad ontkiemen op keukenpapier: Bonen Voorkiemen En Poten .
En ook andere zaden ontkiemen op vochtig papier: Seeds .
sjeftuintips 
een zeer goed advies, ik ga het zeker uit proberen
Zondag 15 april voor het eerst uitgeprobeerd. Ben zeer benieuwd of het werkt. U hoort er nog van.
Het idee op zich is wel grappig maar volgens mij bestaat er een betere methode.
Al jaren poot ik bonen voor ( 3 boontjes bij elkaar) in wegwerpbekertjes voor driekwart gevuld met potgrond. Wanneer de bonen 5cm hoog zijn druk ik voorzichtig op de onderkant van het bekertje.
De plantjes laten zich volkomen ongeschonden overzetten in de volle grond.
Zij hebben werkelijk niets te lijden, beter dan ze uit het keukenpapier te plukken
Hallo Jantina, dank voor je schrijven.
Je hebt gelijk. Ook enkele medevolkstuinders zaaien bonen in kleine potjes met (pot)grond en zetten de potkluit met plantjes in de grond. Ik ga dit ook uitproberen en een verhaaltje bij Sjeftuintips zetten.
De werkwijze met keukenpapier is handig als je veel (100, 200) bonen wilt gaan zaaien en uitplanten. Dan hoef je niet zo veel potjes te vullen.
Groetjes, Sjef
Ja doe ik ook zowel met de sperziebonen en peulen en Sugersnaps. Ik zaai alles voor, want ik heb last van woelratjes die de bonen, erwten en zaden opeten. Als ’t flinke planten zijn blijven ze eraf. Ik zaai ze in een bak van ongeveer 40×40 cm. En gooi ’t hele zakje leeg. En dek ’t af met fleace doek (anders eten ze die er ook uit) 😊. Tot nu toe gaat dit uitstekend en heb ik betere opkomst dan voorheen. Als de plantjes tegen het doek aankomen haal ik dat eraf. En ik hoop dat de woelratjes ze laten staan. Van m’n tuinbonen hadden die ratjes er wel een paar op; hup plantje doorgeknaagd en boon foetsie 😠. Die bakken gebruik ik al jaren.
Hoi Yolande,
Dankjewel voor je verhaal.
Ik zaai de zaden in een bak met vochtig keukenpapier, binnenshuis of onder een afdak. Daar zijn geen woelratjes. Daarom hoef ik niet met fleace doek af te dekken.
Groeten, Sjef
Wegwerp bekers niet goed voor het milieu :-)
Hoi Els,
Ja, daar heb jij ook weer gelijk in.
In tip 32 heb ik erbij gezet dat het minder slecht is als je deze bekers telkens weer gebruikt voor bonen zaaien. Dan hoef je ze maar 1 keer aan te schaffen.
Sjef
Ik ga dit jaar Sjef zijn methode proberen. Het voorkweken in wegwerpbekertjes leveren te veel verrotte bonen op.
Hoi Robert,
Succes met het zaaien op vochtig keukenpapier.
Ik heb de werkwijze met wegwerp koffiebekers in tip 32 beschreven. Jantina mailde me dat je in de bekers niet te weinig en niet te veel water moet sproeien. Dat komt nogal nauw.
Intussen weet ik dat oud bonenzaad meer rotte bonen oplevert. Op keukenpapier zie je bij oud bonenzaad dat er blauw-groene schimmel op de zaden verschijnt. Hierover schrijf ik binnenkort een stukje.
Succes, Sjef
Ik heb een drie weken geleden bonen in potjes gezet en ze zijn allemaal uitgekomen. Door het aanhoudende koude weer staan ze nog binnen en zijn reeds een 15cm hoog. Ik hoop ze dit weekend in de volle grond te kunnen zetten onder plastic. Alleen weet ik niet goed of ik gaatjesplastic of volle plastic (dichte plastic) moet gebruiken.
Hoi Kibling3,
Dicht plastic is het beste voor bonenplanten. Bonenplanten zijn echte koukleumen. Onder gaatjesplastic wordt het niet zo warm en bij (nacht)vorst kunnen de bonenplanten gemakkelijk bevriezen. Kies dus voor dicht plastic.
Groetjes, Sjef
Robert uit Richmond (Canada) schrijft hierover:
Eigenlijk moet je mini kasjes maken. Ik gebruik voor elke plant flinke plastic potten (1 kg mayonaise b.v.) die ook deels in de grond gaan. Bodemloze 1.5 liter flessen werken ook prima. Doppie eraf en je hebt de ideale mini kas. Slakken, vogels en andere vijanden hebben ook het nakijken.
Bonen opkweken is niet zo makkelijk als men denkt, en vergt dagelijks zorg.
Ik ben een echte beginner, in de moestuin, ik heb mijn bonen laten kiemen in koffieprut, werkt super
Hallo Yvonne,
Hoe doe je dat precies, kiemen in koffieprut? Ik wil dat ook wel eens uitproberen. Heb je meer info voor mij?
En voor allen die een reactie plaatsten:
Hartelijk dank voor het “meedenken” en voor jullie voorstellen.
Ik ben blij dat jullie iets anders uitproberen dan gewoon “de bonen in de grond leggen en afwachten”. Dat laatste (“leggen en afwachten”) doen veel tuinders, ook in onze volkstuin. Met het koude natte weer van nu, mei 2013, zullen veel bonenzaden niet opkomen, denk ik.
Groetjes, Sjef
De suggestie om bonen in potjes te planten en/of te laten kiemen op keukenpapier is een goed idee voor volgend jaar.
Men vertelde mij dat in deze webside een idee voorgesteld werd om aardappelen te planten in een grote zwarte plastic zak en daar te laten kiemen – misschien is het kolder.
Is dit echt mogelijk of efficiënt?
Dank voor je antwoord, Inne
Hallo Inne,
Dat weetje over aardappelen kiemen in een zwarte zak was mij onbekend. Even gegoogeld en ik vond dit Engelstalig bericht;
http://www.diynetwork.com/how-to/how-to-grow-potatoes-in-a-trash-bag/index.html
Groetjes, Sjef
Dank U. Ik heb inmiddels al zakken gevuld en er gekiemde aardappeltjes in verstopt.
De tips zijn toch nuttig.
He sjef,
Ik heb dit jaar je tip voor het zaaien van boontjes met veel succes toegepast in tegenstelling tot mijn schoonvader en mijn broer die tot 4 keer dienden te herbeginnen.
De andere tips over het zaaien in potjes zijn voor volgend jaar
Bedankt
Hoi Kurt,
Ik ben blij dat jij mijn tip ook gebruikt bij het zaaien van bonen.
Groet, Sjef
Dag Sjef,
De bonen zijn gekiemd op keuken papier en beginnen al groen te kleuren.
Mijn vraag is wanneer de deksel er af kan en blijven?
Groet Ron
Hallo Ron,
Bedankt voor je vraag.
Het antwoord: Ik leg droge bonen in een bak op vochtig keukenpapier en leg er daarna meteen de deksel op.
Het kiemen duurt enkele dagen. Al die tijd ligt de deksel op de bak, zodat het keukenpapier niet opdroogt.
Heel af en toe til ik het deksel even op om te kijken hoe het kiemen gaat. Of om een beetje water erbij te gieten als dat nodig is.
De deksel ligt op de bak tot de eerste bonenplantjes groot genoeg zijn om te verplanten (5 cm groot).
Af en toe ben ik “te laat” en dan heeft een bonenplantje het deksel al opgetild.
Ik haal dan grote bonenplantjes (groter dan 4 of 5 cm) van het papier af en leg daarna de deksel weer op de bak. Om ervoor te zorgen dat het papier niet uitdroogt. En ook uit gewoonte. En omdat ik dan een andere bak bovenop de deksel kan zetten.
Ik heb deze info intussen in de tekst erbij gezet.
Groetjes, Sjef
Prima idee, had deze site gevonden en dacht dit ga ik ook proberen. Als ik boontjes zaai in volle grond worden ze eens de blaadjes naar boven komen letterlijk afgevreten door de slakken. Maar daar heb ik ook iets mooi tegen gevonden. Men neme een goedkoop blikje Aldi bier. Prik in de zijkant een gaatje (om druk af te laten). Maak dan op de ronde zijkant op ongeveer 1 cm van de bovenkant (tegenover elkaar) twee rechthoekige openingen. Gebruik een oude schaar om de openingen te maken. Grond een beetje opkrabben en losmaken en blikje half in de grond zetten. Je vangt tuinslakken en naaktslakken bij de vleet en nu heb ik prinsessenboontjes om u tegen te zeggen.
Groeten Peter
Hoi Peter,
Succes met het zaaien van de boontjes op keukenpapier. En hartelijk dank voor je tip om slakken te vangen. Ik heb de tekst over het bierblikje iets gewijzigd en aangevuld. Goed bedacht, een blikje bier met gaten opzij. Zo verdunt het bier niet door een regenbui. Jouw “biertip” is handig voor de bezoekers van Sjeftuintips.
Sjef
Hallo,
Ik heb bij Aldi een “slakkenval” gekocht. Zo’n groen potje met verwijderbaar deksel en gaten op de zijkant. Dus de iets duurdere (2,49Euro voor 2) versie van het geknutsel met bierblikjes. Daarin heb ik het goedkope Aldi bier gegoten maar tot op heden nul komma nul slakken gevangen alhoewel mijn planten zwaar afgevreten worden. Wat doe ik fout en welk merk bier heb je gebruikt? Momenteel ga ik elke nacht op slakkenvangtocht en ik dood er toch gemiddeld ongeveer 20 (zowel huisjesslakken als die vieze dikke oranje naaktslakken) per nacht! Dus slakken genoeg.
Hallo ML. Bij mij lukt het met het Aldi bier van Karlsquell uitstekend hoor. Ik vang hier met mijn potjes bier slakken bij de vleet. Ik heb zelfs gewoon een blikje gekocht, geopend en geledigd tot ongeveer op de helft (is wel geen lekker bier maar kom, in gootsteen gieten is ook zonde). Dan heb ik een kleine rechthoekige opening op de zijkant van het blikje gemaakt met scherp mesje of eventueel met een oude schaar. Blikje bier in de grond gezet met opening een 2 tal cm boven de grond laten uitsteken en een oud dekseltje van conservenbokaal er opgelegd. Elke 3 dagen zit het barstensvol slakken.
M.V.G. Peter
Heel leerrijk en begrijpelijk. Prima
Hoi Eric,
Deze truc met vochtig keukenpapier werkt super. Ik zet tegenwoordig de bakken met vochtig keukenpapier en bonenzaden altijd op een warme plek (cv-combi ketel). Dan gaat het ontkiemen snel. En bij “oud” bonenzaad gaat het vaak ook goed; de zaden kiemen sneller dan de schimmel de zaden aantast.
Sjef
Leuk al jullie info en berichten. Ga ’t ook eens proberen allemaal, want slakken genoeg. Inderdaad niet alle boontjes komen op als ik ze in de tuin leg. Of er zijn “soldaatjes”. Ik wacht nu op het onweer dat eraan komt dus hoop dat m’n boontjes die er al inzitten toch op zullen komen. Duimen maar.
Yolande
Nog een vraagje;
Bij mij op de tuin zijn woelratjes actief. Plukken die ook de boontjes weg?
Want als ik graaf in de rijen vind ik soms niets meer terug.
Yolande
Hoi Yolande,
In mijn tuin zijn geen woelratjes, dus ik weet het niet.
Op enkele websites zoals deze http://www.denationaleproeftuin.nl/proeftuin/forum/thread-view.asp?threadid=314&posts=9 staat wat je tegen deze woeldiertjes kunt doen.
groet, Sjef
Hoi Sjef,
Na vele jaren heb ik mijn oude liefhebberij weer opgepakt, ook al is het maar op kleine schaal; het kweken van leuke, eetbare planten. Helaas kan dat niet in volle grond (tuin op het noorden), maar wel in een kweektafel (buiten op een andere plek) en bakken achter het glas (binnen).
Ik had eigenlijk nog nooit sperziebonen gezaaid en ben daarmee begonnen. Via een andere website heb ik (verkeerde) informatie gekregen. Ik heb de zaden laten voorweken (fout!!) en ze vervolgens in een (te natte) geul gezaaid. Ik gebruikte hiervoor bloembakken van 75 cm. Met die bakken is niets mis, maar wel met de zaaiwijze. Gedreven door nieuwsgierigheid heb ik toch ff gekeken of ze wel wilden kiemen. Niet dus! De zaden waren volledig verrot.
Zojuist heb ik nieuwe (ongeweekte) zaden op vochtig keukenpapier gelegd in plastic aardbeienbakjes en als deksel gebruik ik een zelfde bak op z’n kop er bovenop, welke ik heb vastgezet met tape. De bodem is geperforeerd, dus er is sprake van een goede beluchting, terwijl er ook een broeikaseffect is. Ik heb ze bovenop de CV-ketel geplaatst. Ik heb -na het lezen van jouw artikelen- hoge verwachtingen!
Bedankt voor alle info!!
Gert
Hallo Gert,
Graag gedaan.
Als je nieuw (= niet te oud) bonenzaad legt op vochtig keukenpapier dat je niet laat opdrogen, bij een temp ergens tussen 18 en 30 gr C, dan zullen binnen enkele dagen de eerste kiemende bonenzaden te zien zijn.
Groet, Sjef
Hallo Sjef,
Nou, je had gelijk hoor! Ik ben inmiddels ruim drie dagen verder en alle bonen kiemen als een gek. De één wat sneller dan de ander, maar dat beschreef je zelf al. Ik houd ze goed vochtig m.b.v. een plantenspuit en je hóórt ze bijna groeien! :)
Ik had nog een vraagje trouwens. Wanneer ze eenmaal geplant zijn, heb ik de mogelijkheid om ze achter glas te plaatsen. Daar is echter slechts een uurtje of vijf zon beschikbaar en het wordt daar behoorlijk warm. Ik zou de bak ook buiten kunnen zetten. Daar is ongeveer acht uur zon aanwezig. Wat zou jij aanraden?
Nogmaals heel erg bedankt voor alle info! Ik houd jouw site vanaf nu heel goed in de gaten… ;)
Groet, Gert
Hoi Gert,
Je kunt de bonenplanten beter buiten zetten.
Het is vanaf juni warm genoeg in de tuin.
En van regenwater groeien planten veel beter dan van kraanwater.
Buiten in je tuin zijn veel insecten (bijen, hommels) om de bloemen te bestuiven zodat er bonen aan je planten gaan groeien.
Dus zet ze maar buiten.
groetjes, Sjef
Goedemorgen Sjef
Heb heel wat bonen in de kiem gezet. Goede tip, maar in een bak komt er een schimmellaag op de bonen. Deze bonen kiemen ook ’t langzaamst. Ik heb ze maar afgespoeld onder de kraan en opnieuw met schoon papier in de bak gelegd. Hoop dat ’t nu goed komt.
De gele boterboontjes heb ik inmiddels al in de tuin gezet. Ze waren goed gekiemd en gegroeid tot aan de deksel. ik hoop dat de duiven eraf blijven. Ik ga zo even kijken.
Vriendelijke groet Yolande Verstuurd vanaf mijn iPad
Hoi Yolande,
Bonenzaden die langzaam kiemen en waar schimmelvlekken opkomen zijn vaak oude zaden. Of zaden die in de winkel of bij je thuis “verkeerd” bewaard zijn. Ik heb dergelijke zaden wel eens gespoeld met azijn, met soda water of met kokend water. Daarna gingen die zaden nog steeds schimmelen en slecht (of niet) kiemen.
In hoofdstuk M)# Warm kiemen in deze tip staat, dat je kunt proberen om deze “slechte” bonenzaden warm te laten kiemen. Zet de bak met vochtig keukenpapier en bonenzaden op een warm apparaat (cv-ketel, warm voedingsapparaat enz). Als je geluk hebt gaat het warm kiemen sneller dan het schimmelen. En dan krijg je alsnog bonenplantjes.
Succes, Sjef
Beste Sjef
Dank je wel voor je antwoord. Na het afspoelen gaat ’t nu beter zo te zien. Ze staan al warm en kiemen nu idd beter. Super bedankt. Vandaag de gewone snijbonen die al hoog gekiemd waren in de grond gestopt bij hoge bamboestokken. En wat vleesdoek eromheen voor wat beschutting en bescherming tegen de duiven. En die andere bonen waren pronkbonen maar ook dit jaar nieuw gekocht bij m’n zaadhandelaar. Vriendelijke groetjes, Yolande
Verzonden vanaf Samsung Mobile
Bedankt voor je snelle antwoord! Ik ga je raad zeker opvolgen. Ik hoop dat ik niet te lastig ben, maar ik vergat eigenlijk nog iets te vragen.
Wat is de beste onderlinge plant-afstand voor de nieuwe zaailingen? Ik ga ze planten in langwerpige bloembakken (het soort dat je doorgaans ophangt). Hierna val ik je niet meer lastig, hahaha!
Gr. Gert
Hallo Gert,
Vragen staat vrij. En je weet de domste vraag is de niet gestelde vraag.
Ik plant telkens 4 bonenplantjes bij elkaar in een groepje. En telkens 30 cm verder weer een groepje van 4 plantjes. Enzovoort.
Tussen de groepjes kun je gemakkelijk onkruid weghalen. En de planten kunnen gemakkelijk groeien want er is ruimte rondom.
In de smalle bloembakken kun je, denk ik, ook het beste groepjes van 4 bonenplantjes maken. De afstand tussen de groepjes kan je wat kleiner kiezen dan 30 cm. Probeer een afstand tussen 20 en 30 cm. Kies een zodanige afstand dat het goed uitkomt met de lengte van de bak.
Groetjes, Sjef.
Hoi Sjef,
Okee, helemaal duidelijk! Zodra ze klaar zijn om uitgeplant te worden ga ik het op die manier doen. Het gaat nu overigens heel hard met het kiemen. Ik vind het echt een geweldige methode. Nogmaals erg bedankt voor alle tips en info!
Succes met jouw projecten en natuurlijk je website. Ik blijf het volgen…
Hartelijke groet, Gert
Hallo Sjef,
Het is nu dag 3 dat ik de bonen laat ontkiemen met deze keukenpapier methode. De meeste bonen zien er goed uit. Enkel hier en daar een bruine of zelfs naar de zwarte kant neigende boon. Moet ik deze eruit halen zodat de andere bonen dit ook niet krijgen of maakt dit niet uit?
Heb ik het papier te nat gehouden (ik had schrik dat het papier zou uitdrogen als ik een ganse dag weg was en heb ze tot nu toe iedere morgen wat beneveld met de plantenspuit) waardoor sommige bonen bruin of zwart werden of heeft dat er niks mee te maken?
De bonen staan overdag buiten onder een open veranda en soms is het wel 27°C, is dit te warm?
(hieronder de links naar 2 foto’s met kiemende bonen van Tom)
https://postimg.org/image//7yblld3or
https://postimg.io/image/4gacie8kj/
Groeten,
Tom
Hoi Tom,
Haal die bruine en donkerbruine bonen maar weg van het papier. Uit die bonen groeien geen goede planten. En ze kunnen de andere bonen besmetten.
Het papier is niet te nat geweest. Zes lagen keukenpapier kan veel water opzuigen, zodat de bonenzaden niet “verdrinken”. De temperatuur (27 C) is oké.
Op onze cv-ketel worden bonenzaden wel 30 gr C en dat geeft goede bonenplantjes.
Groetjes, Sjef
Hoi Sjef, ik heb onlangs tuinbonen in pot gezaaid, mengsel van kleigrond uit de tuin en compost en wat cocospeat.
Nu ging het vriezen en heb ik het foliekasje in de schuur gezet, het zal daar ook iets gevroren hebben maar hopelijk hebben de meeste het overleefd. Ik heb 2 potjes vandaag voorzichtig uitgegraven, de 1 had al een worteltje en de ander nog niet, leek iets bruinig misschien toch rot.
Dit heb ik 2 weken geleden gezaaid.
Ik wil sowieso nog een 2e zaai doen, omdat ik me vergist heb in de aantal, ik heb iets meer plek in de tuin dan plantjes gezaaid.
Ik wil het op de keukenpapier methode proberen. Is het veilig om, als ze eenmaal BINNEN zijn ontkiemd in potjes overzetten, en deze dan BUITEN in het foliekasje plaatsen of is dat direct te koud? Ik kan ze weer in de schuur zetten in kasje en al, het licht is dan helaas wat minder dan buiten.
Ras is Demonica (verbeterde witkiem)
Ik kan eventueel een laag noppenfolie om de kas wikkelen.
Hallo Robbie,
Tuinbonenplantjes kunnen tegen enkele graden vorst. Zet over een tijdje de miniplantjes (in potjes) gerust buiten onder folie of in een foliekasje. Bij zonnig weer is het in het kasje warm en licht en gaan de plantjes goed groeien. Bij strenge vorst kun je noppenfolie aanbrengen. Haal de noppenfolie weg als het weer iets warmer is. Vanaf maart kun je de plantjes buiten zetten, in de open lucht.
In je schuur is het nu warmer maar ook te donker. Daar groeien de plantjes erg sprieterig en dun op. Dus in de schuur is niet zo’n goed idee.
Zie ook hier: http://www.mooiemoestuin.nl/groenteteelt/peulgewassen/tuinboon/
Succes, Sjef
Het zijn nog geen plantjes, alleen nog ontkiemende bonen….zitten al sinds 21 januari buiten in potjes (in foliekasje)
Dus binnen ontkiemen, in potje planten en buiten zetten kan gewoon?
Ja hoor dat gaat erg goed. Binnen bij 20 C kiemen tot je miniplantjes hebt, daarna de plantjes buiten zetten. Eerst onder folie of in een kasje, later gewoon buiten uitplanten.
Sjef
Dankjewel Sjef. Ik heb ook weleens gehoord, dat het verstandig is bij het uitplanten naar de tuin, de penwortel in te korten. Dit zou vruchtvorming en stevigere plant bevorderen. Ik twijfel daarover, lees het verder nergens. Weet jij hier wat over?.
Hi Robbie,
Op zandgrond is dit niet gewenst; de lange penwortel kan zo beter water uit de grond halen. Misschien op kleigrond wel een goed idee. Je kunt bij een aantal planten de penwortel wel inkorten en bij de rest niet.
En zien wat het beste is.
Sjef
Bedankt voor deze duidelijke uitleg. Vorig jaar heb ik dit voor het eerst geprobeerd en voor de eerste keer allemaal prachtige bonenplanten! Dit jaar dus zeker weer, wat zeg ik, altijd weer op deze manier.
Hoi Tom,
Snap jij nou dat er nog tuinders zijn die de bonenzaden gewoon in de tuingrond leggen. En dan maar hopen dat alle zaden opkomen (wat nooit gebeurt). Terwijl kiemen op vochtig papier en daarna bonenplantjesin de tuingrond planten veel beter gaat.
Sjef
Hallo Sjef,
Ik ben blij dat je deze werkwijze aangepast hebt. Ik had vrij veel problemen met rottende bonen door het deksel dat er waarschijnlijk te vast op zat na verplaatsen van de kiembakjes (doosjes op mekaar om niet verschillende malen heen en weer te moeten lopen).
Ik heb wel geen bakjes van 6 cm hoog maar ze zijn 12 cm hoog, is deze grotere hoogte een probleem m.a.w. zal het ook vlugger aanleiding geven tot rottingsproblemen?
Hi Tom,
De deksel moet los op de bak liggen. Dan zijn er luchtgaatjes zodat de lucht boven de bonen kan verversen. Bij oud bonenzaad heb je ook meer kans op rottende zaden
Hoge bakken zijn geen probleem; het ontkiemen gaat daarin ook goed. Misschien wat moeilijker om de bonenplantjes uit de bak te halen.
Sjef
Hartelijk dank voor deze uitbundige uitleg. Er zit duidelijk veel ervaring achter en iemand die zijn kennis vrijgevig deelt.
Ik ga nu aan de slag :-)
Dag Sjef, heb jij al eens geprobeerd om zaailinten te maken om bijvoorbeeld wortelen te zaaien?
Dag Néman,
Neen, ik heb nog nooit zaailinten gemaakt. En ook nog nooit in mijn tuin gebruikt. Ik heb wel eens een collega volkstuinder geholpen met het inleggen van een zomerwortel-zaailint dus ik weet hoe ze eruit zien en hoe je ze moet gebruiken.
Over zelf zaailinten maken vond ik veel youtube filmpjes. En deze bladzijde op Moestuinforum:
https://www.moestuinforum.nl/topic/3195-zelf-zaadlint-maken/
groet, Sjef
Bedankt Sjef,
Ik ga dat eens bekijken allemaal.
Beste groet