16) Tips over koolrabi, bloemkool en groene broccoli (en overige koolsoorten)

In deze tip:

• Inleiding
• A)# Koolplanten in de tuingrond zaaien en opkweken (in een zaaibedje)
• B)# Bloemkool kweken
• C)# Groene broccoli kweken
• D) Koolrabi kweken
• E)# Overige koolsoorten

Algemene info over koolplanten kweken.

Opmerking vooraf (over gietranden):

In deze tip zie je gietranden om planten.

Je maakt een gietrand door bij een plastic bloempot het bovenste deel van de zijkant af te knippen. Doe een gietrand om een plant en druk de gietrand een stukje in de tuingrond. Giet je water in de gietrand, dan zakt het water naar de wortels van de plant.

.

Inleiding:

Koolplanten (bloemkool, broccoli, koolrabi, spruitkool, boerenkool enzovoort) groeien het best buiten in de tuin tussen 10 en 20 C. Ze horen thuis in een nat, koud klimaat. Ze groeien het best op een winderige plekje in je tuin en daar hebben ze het minste last van ziekten en plagen.

In een warme kas of op een windstil plekje in de tuin is het vaak te vochtig en klam en warm, waardoor ziekten of insecten of plagen kunnen toeslaan.

Alle koolsoorten

In deze tip wordt het kweken van bloemkool, broccoli en koolrabi uitgebreid beschreven. Daarna volgt een korte beschrijving over spruitkool, boerenkool, savooiekool, witte kool, spitskool, palmkool, rode kool, Chinese kool.

Koolplantjes

• Vanaf 1 maart kun je koolplantjes in een tuincentrum of bij een kweker kopen. Ze groeien vaak in “perspotjes”, dat zijn “vierkante” wortelkluitjes.
• Vanaf begin januari (of eerder) kun je koolplantjes “thuis” zaaien en opkweken in bloempotjes Dit is beschreven in      tip 19)   . Gaat goed.
• Vanaf januari kun je koolplantjes in de tuingrond zaaien en opkweken. Zie  hieronder in hoofdstuk A)#. Maar buiten bij koud weer ontkiemen de zaadjes niet snel en groeien de plantjes maar langzaam.

.

A)# Koolplantjes in de tuingrond zaaien en opkweken (in een zaaibedje)

Je kunt koolplanten vanaf januari in de tuingrond zaaien.

Het is handig om koolplantjes in een zaaibedje te zaaien. Zo’n zaaibedje ligt dieper dan de tuingrond of heeft een dijkje aan alle zijden. De grond droogt niet snel uit en bij water geven zakt water naar de wortels.

Hieronder een beschrijving;

• Maak een stukje tuingrond los met een riek (greep) of een tuinschepje.

• Maak de tuingrond weer vlak. Dat gaat erg goed met een hark.

• Leg een houten raamwerk op de losgemaakte tuingrond. Zie ook tip 2, nr 69.
• (Je kunt een zaaibedje maken zonder houten raamwerk, zie 2 foto’s verder).

• Schuif (met plankje) tuingrond tegen de buitenzijkanten van het raamwerk.
• Druk stevig op deze tuingrond. Zo komt er een stevig dijkje van grond rond het zaaibedje.

Zaaibedje zonder houten raamwerk:

• Je kunt ook een verlaagd zaaibedje maken zonder houten raamwerk; schuif met een plankje tuingrond van het midden naar de randen toe.

.

Bloemkool, broccoli en koolrabi hebben veel mest nodig. Boerenkool en spruitkool hebben minder mets nodig. Als je tuinkalk door de grond mengt is er minder kans op de plantenziekte “Knolvoet” (zie verderop in deze tip).

Mest en/of tuinkalk door de tuingrond mengen gaat heel handig als volgt:

• Schep grond uit de bodem van het zaaibedje in een emmer.
• Schep zoveel grond uit tot het zaaibedje tot het 5 tot 10 cm dieper is dan de  tuingrond rondom.
• Maak de bodem van het zaaibedje vlak met een plankje.

• Zorg voor droge fijnkorrelige mest (blauwe emmertje) en tuinkalk (kuipje).

• Doe mest en tuinkalk bij de tuingrond in de emmer.

• Meng mest en tuinkalk door de tuingrond; schud en draai de emmer.
• Doe het mengsel in het verlaagde zaaibedje.
• Verdeel het mengsel in het zaaibedje en maak de bovenzijde vlak (met plankje).

.

Op de volgende foto’s staat telkens een zaaibedje met een houten raamwerk. Maar voor een zaaibedje zonder raamwerk geldt de beschrijving ook.

• Sproei water op de grond van het zaaibedje (gieter met een fijne broes).
• Houd de broes vlak boven de tuingrond, dan valt het water “zacht” op de tuingrond. De grond blijft dan goed los.

Op de volgende foto’s wordt een placemat met gaatjes en een zaaistokje gebruikt bij het zaaien. Maar je kunt ook “uit de losse hand” zaaien.

• Wacht tot het water in de grond is gezakt.
• Leg een placemat met gaatjes (gat-gat afstand is 6,5 cm) op de grond.
• Zet de placemat vast met 4 ijzeren pennen in de hoeken. Info tip 2, nr 70.

• Gebruik een rond zaaistokje om zaaikuiltjes te maken. Info in tip 37.

• Maak onder elk matgaatje een zaaikuiltje van 0,5 tot 1 cm diep.

• Laat in elk zaaikuiltje 2 of 3 koolzaadjes vallen;
  • Gebruik een schuifvalbakje van tip 33.
  • Of strooi zaadjes in een bakje. Pak met een pincet de zaadjes op en laat ze in de zaaikuiltjes vallen.
• Haal na het zaaien de placemat van de grond af.

.

Zonder zaaistokje, placemat en schuifvalbakje kun je als volgt zaaien:

• Maak met de punt van een potlood zaaikuiltjes in de grond in het zaaibedje.
• Schud zaadjes in een (wit plastic) bakje en gebruik een pincet om in elk zaaikuiltje 2 of 3 zaadjes te laten vallen.

Zaaikuiltjes in de tuingrond met 3 koolzaadjes in elk kuiltje.

• Strooi een dun laagje vochtige tuingrond op. Dat kan via de bodemgaatjes in een bloempotje. Laagdikte 0,5 tot 1 cm.
• Of strooi met een theelepeltje gezeefd droog zand in de kuiltjes. Dit droog zand wordt snel vochtig in de tuingrond.

• Haal hierna voorzichtig het houten raamwerk weg.

• Leg een plank (of zoiets) over het zaaibedje. Reden:
  • De grond blijft vochtig.
  • Bij stortbuien spoelen de zaadjes niet “weg”.
• Haal de plank weg zodra de eerste koolplantjes zichtbaar zijn.

• Ga uitdunnen als de koolplantjes enkele cm hoog zijn;
  • Haal bij elk groepje de kleinste plantjes weg tot 1 plantje over is.
  • Trek die plantjes uit de grond of knip ze vlak boven de grond af.
• Sproei na het uitdunnen water op de overgebleven plantjes.

• Plantbedje met gedunde koolplantjes. Op elk zaaiplekje groeit nu 1 (of geen) plantje. De afstand tussen 2 plantjes is 6,5 cm. Ze kunnen zo met een verplantbuis (tip 41) verplant worden.
• Giet regelmatig de plantjes in het zaaibedje.
• Laat de plantjes groter groeien tot ze verplant kunnen worden.

.

Koolplantjes in huis:

Zoals boven beschreven, kun je ook koolplantjes in huis opkweken;

Zaai de koolzaadjes op vochtig wc-papier, zet de miniplantjes in bloempotjes met compost/tuinkalk mengsel. Handig; zet de potjes in een minikasje met doorzichtige kap. De kap beschermt de plantjes tegen slakken, rupsen (Koolwitje), en koude nachten of koud weer.

Laat de plantjes in de potjes groter groeien. Meer hierover in      tip 19)   .

.

Ziekten en insecten bij koolplanten:

Na het planten in de tuingrond worden koolplanten belaagd door een aantal ziekten en insecten. Hieronder de meest voorkomende. En wat er tegen te doen.

• Knolvoet. Bij deze ernstige plantenziekte zwelt de wortel op (dikke knollen) en kwijnt de plant weg. Dit gebeurt vaak als de planten in zure grond groeien.
  • Actie: Meng tuinkalk door de tuingrond vóór het zaaien en vóór het planten om de grond minder zuur te maken.
• Koolvlieg. De vlieg legt eitjes onderaan tegen de stengel van de plant. Die eitjes worden maden. Maden vallen naar onder, kruipen in de grond en vreten aan de wortels van de koolplant. De koolplant kwijnt weg en gaat dood.
  • Actie: Zorg ervoor dat de maden niet bij de wortels kunnen komen. Leg een “koolkraag” rondom de stengel op de tuingrond. Dat is een (rond zwart) plastic plaatje met insnijding en stervormige opening voor de stengel.
• Koolwitje. De vlinder legt eitjes aan de onderkant van de bladeren. Die eitjes worden rupsen die aan het blad, de broccoli en de bloemkool vreten.
  • Actie: Scherm de planten af met fijnmazig gaas of net. Zet de planten in of onder een “kolenhok” (zie verder).
• Draaihartigheid. De koolgalmug legt eitjes op het groeipunt (het hart) van de koolplant. De eitjes worden maden die er voor zorgen dat de binnenste bladeren en bladstelen draaien en dat het groeipunt dood gaat. Dit gebeurt meestal bij koolplanten die op windstille plekken groeien.  Zie   hier   .
  • Actie: Zet planten op een winderige plaats of in (onder) een kolenhok met fijn gaas.
• Slechte groei. De kool groeit erg langzaam, blijft klein, stopt met groeien (en/of heeft een kleine losse bloemkool of broccoli). De plant staat in arme of droge grond (met mieren in).
  • Actie: Zet de planten in goed bemeste vochtige grond. Geef vaak en véél koud water. Laat de grond niet uitdrogen.

.

Een “kolenhok”

Je kunt koolplanten in een vlindervrije ruimte planten, zoals mijn “kolenhok”. Hieronder foto’s en korte info over mijn kolenhok:

Dit kolenhok (2,50 x 1,50 m) heeft zijkantgaas (maaswijdte 1,25 cm) en een deksel met fijnmazig net. Het deksel kan aan 2 verschillende zijden geopend worden, of helemaal afgehaald worden.

Een uitgebreide beschrijving van dit kolenhok staat in tip 31

Ik heb ook een houten geraamte met fijnmazig mineergaas. Die staat vanaf maart tot augustus over koolplanten. Daarna over winterprei.

.

Hieronder wordt per koolsoort beschreven hoe je de plantjes in de grond plant en groter laat groeien. De koolsoorten zijn:

• Bloemkool,
• Groene broccoli,
• Koolrabi,
• Spruitkool,
• Boerenkool,
• Chinese kool,
• Zogenaamde sluitkolen, zoals savooiekool, spitskool, rode kool, witte kool, groene kool.

.

.

B)# Bloemkool kweken

B1) Bloemkoolplanten in de tuingrond planten

Nodig;

• Bloemkoolplantjes, zelf gekweekt (zaaibedje in tuingrond),  zie A)# , of

• of gekochte bloemkoolplantjes elk met de wortels in een “perspotje”, of

• of bloemkoolplantjes, zelf gekweekt in een bloempotje   (tip 19).

• Een gietrand voor rondom de koolplant. Giet je water in de gietrand dan zakt het water in de grond naar de wortels.
• Gietrand maken; Steek de punt van een scherpe schaar in de zijkant van een plastic bloempot. Knip het bovendeel van de bloempot af.

• Fijnkorrelige droge mest (in het emmertje),
• Tuinkalk (in het margarinekuipje).

• Koolkragen (b.v. geknipt uit vijverfolie).  Zie  tip 2)  nr 9.

• Een stapplank (om op te staan tijdens het planten).

.

.

B2) Koolplanten in de tuingrond planten

• Maak de tuingrond los (met een schepje of spa of riek).

• Maak een plantgat in de tuingrond. Leg de grond ergens anders op de tuingrond.
• Doe stalmest en tuinkalk in het plantgat.
• Meng met een schepje de mest en kalk door elkaar in het plantgat.

.

Of meng in een emmer:

• Maak een plantgat in de grond. Schep een deel van de grond in een emmer.
• Voeg mest en tuinkalk toe. Meng de kalk en mest door de grond.
• Schud het mengsel in het plantgat.

.

Verder:

• Duw een gietrand in de grond rondom het plantgat.
• Maak een klein plantgat in de grond in de gietrand (met een ronde buis).
• Het kleine plantgat is zo groot dat de wortelkluit er in past.

• Strooi extra tuinkalk in en op de rand van het kleine plantgat.
• Zet het plantje diep in het kleine plantgat; de onderste bladstelen net boven de rand van het kleine plantgat.

• Schuif de grond in de gietrand tegen de wortelkluit van het koolplantje.
• Giet water in de gietrand.

• Laat het water in de grond zakken.
• Kijk of de plant diep staat; de onderste bladstelen net boven de grond.
• Zijn die bladstelen te hoog, strooi dan extra tuingrond in de gietrand. En strooi tuinkalk op de grond.

• Giet weer water in de gietrand.
• Laat het water in de grond zakken.
• Meestal staat de plant nu diep genoeg in de grond; de onderste bladstelen minder dan 1 cm boven de grond.
• Is er teveel grond in de gietrand, dan past er maar weinig water in. Je kunt dan de gietrand voorzichtig enkele cm omhoog trekken.

• Leg één koolkraag om het plantje op de grond in de gietrand. Met de insnijding naar één kant (op de linker foto naar onder toe).
• Leg een andere koolkraag op de eerste koolkraag om het plantje. Met de insnijding naar de andere kant (op de rechter foto naar boven).

Laat de koolplanten in de tuingrond groot groeien.

Koolkragen na de oogst van de kolen. Eerst schoon borstelen en reinigen in water. Daarna op een stapel leggen. Ga na enkele weken rust na of de insnijding en middenopening nog goed zijn.

.

Plantgatbuis gebruiken:

• Je kunt een buis van 6 cm doorsnede gebruiken.

.

Windrand rondom een koolplantje:

• Knip de bodem en een stukje zijwand uit een grote plastic bloempot. Je houdt dan een brede zijwand over. Die kun je gebruiken als “windrand”.
• Zet de windrand rond (of in) de gietrand. Schuif tuingrond tegen de windrand tegen omwaaien. Zo wordt de koolplant beschermd tegen harde wind.

.

Bloemkool afschermen tegen het licht:

Om de bloemkool wit te houden moet je die afschermen tegen licht. Dat kan zo:

Je kunt een gietrand (lage bodemloze plastic bloempot) “omschuiven”;

• Doe de gietrand om je arm,
• Pak een stel (binnenste) bloemkoolbladeren bij elkaar,
• Schuif de gietrand om de beetgepakte bladeren.

Die bladeren houden het licht tegen; de bloemkool blijft wit. Is de bloemkool groter geworden, wissel de gietrand dan om voor een grotere.

.

.

B3) Oogst

Als je in maart plant kun je in juli zo’n bloemkool hebben. Haal na de oogst van de bloemkool de hele plant uit de grond. Doe de stengel en bladeren op de composthoop (of geef ze aan kippen of konijnen).

Werp het onderste deel van de stengel en de wortel bij het gemeentelijk GFT afval.

(hoewel ik al enkele jaren gezonde koolwortels en stengels op mijn composthoop doe).

.

.

B4) Overig:

B4a) Planttijd

Bloemkoolplanten planten van half maart tot  eind april geven bloemkooloogst in juni – juli.  Bij later planten heb je meer last van plantenziekten en aantastingen.

B4b) Maar één keer op een bepaalde plaats in de tuin.

Zet koolplanten nooit 2 keer (of 2 jaar) na elkaar op dezelfde plaats in de tuin. Doe je dat wel, dan heb je veel meer kans op de Knolvoet en andere tuinplagen.

B4c) Later planten

Begin juni zijn de laatste bloemkoolplantjes in een tuincentrum te koop. Je kunt die laatst gekochte plantjes “langer bewaren” om ze later te planten. Zo:

• Zet na aankoop elk bloemkoolplantje met kluit in een klein bakje.
• Zet het bakje buiten in de schaduw.
• Laat de kluit niet uitdrogen; giet water in als nodig.

De koolplant blijft in leven, maar zal niet erg snel groeien. Je kunt de plant zo enkele weken bewaren.

Juli: Een bloemkoolplantje dat na aankoop 4 weken bewaard is. De potkluit ziet er goed uit. Het plantje is nog klein.

Juli: Zet het bloemkoolplantje in bemeste tuingrond gemengd met tuinkalk. Doe een gietrand omheen. Doe koolkragen om de stengel (op de foto zie je oud model koolkraag, een nieuw model kan ook).

Geef daarna regelmatig (en vaak) veel koud water in de gietrand.

September: De plant is groter gegroeid en er is een bloemkool (afgedekt met bladeren tegen het licht). En gaten in de bladeren van Koolwitje-rupsen.

Eind september: geoogste bloemkool op een stoeptegel van 30 x 30 cm.

.

.

C)# Groene broccoli kweken

Voor het zaaien, opkweken, uitplanten en de verzorging van groene broccoli geldt hetzelfde als hierboven beschreven bij bloemkool.

Na de eerste broccoli-oogst kun je kleine broccoli in de bladoksels laten groeien. En die later oogsten.

.

.

D)# Koolrabi kweken

Voor het zaaien en opkweken van kleine koolrabiplantjes geldt ook hetzelfde als bij bloemkool beschreven. Hieronder nog wat extra info over koolrabi kweken.

Een koolrabiplant die (tijdelijk) in te droge grond groeit, wordt vezelig, hard en niet lekker. Als je vaak veel water geeft krijg je zachte, lekkere koolrabi-knollen. Een grote gietrand om de planten is handig.

Druk een grote gietrand in de grond. Meng mest en tuinkalk door de grond in de gietrand en zaai of plant daar koolrabi in. Zie foto’s hieronder.

• Kies een stukje grond in je tuin. Maak de grond los (met een tuinschepje).

• Duw een grote gietrand (bodemloze plastic bloempot zijkant) in de grond.

• Schep wat grond uit de gietrand.

• Doe (droge fijnkorrelige) mest en tuinkalk in de gietrand.
• Meng de mest en kalk door de grond.

.

D1) Zaaien in de gietrand:

• Giet koud water in de gietrand. Laat het water in de grond zakken.
• Zaai in de gietrand groepjes van 3 koolrabi-zaadjes bij elkaar. Tussen de groepjes is 10 tot 15 cm.
• Strooi droog zand of vochtige tuingrond op elk groepje zaadjes.

• Leg een plaat of plank op de gietrand tegen uitdrogen of wegspoelen (bij stortregen).
• Verwijder de plaat als de eerste plantjes op zijn.
• Dun de koolrabiplantjes uit tot 1 plantje per groepje.
• Laat de koolrabiplantjes in de gietrand groter groeien

.

D2) Miniplantjes in de gietrand zetten:

Je kunt koolrabi binnenshuis op vochtig wc-papier zaaien en de mini koolrabi plantjes in de gietrand planten;

• Zaai koolrabi binnenshuis in een bakje op (2 laagjes) vochtig wc-papier.
• Leg een passend deksel op het kuipje. Zet het geheel bij 15 tot 20 C.
• Als de grootste plantjes ongeveer 1 cm hoog zijn, het deksel weghalen.
• (Zet een doorzichtig champignonbakje over het kuipje.)
• Zorg ervoor dat het papier niet opdroogt; als nodig water toevoegen.
• Laat de koolrabiplantjes op het wc-papier groter groeien.
• Als de plantjes 2 tot 4 cm hoog zijn, kun je ze in de gietrand planten.

Miniplantjes in de tuingrond planten:

• Sproei water op toiletpapier; miniplantjes afhalen gaat dan gemakkelijker.
• Haal de miniplantjes van het wc-papier af en plant ze in de gietrand.
• Plant ze met een tussenafstand van 10 tot 15 cm.
• Je telkens 2 miniplantjes bij elkaar planten en later de kleinste plant weghalen.
• Sproei water op de grond rondom de plantjes in de gietrand.

• Leg een plaat of plank op de gietrand tegen uitdrogen of wegspoelen (bij stortregen).
• Haal de plaat of plank er af zodra de plantjes groter zijn.
• Giet vaak en veel water in de gietrand.
• Laat de koolrabiplantjes in de gietrand groter groeien.

Met deze werkwijze heb je 1 tot 2 weken na het zaaien kleine koolrabiplantjes in de tuin. Je hoeft niet uit te dunnen (behalve bij 2 plantjes in een groepje).

.

D3) Kleine plantjes in de gietrand zetten:

Je kunt heel gemakkelijk koolrabiplantjes in bloempotjes opkweken, (zie tip 19).

• Zaai binnenshuis koolrabi op vochtig wc-papier.
• Zet de mini plantjes in bloempotjes in compost/mest/tuinkalk mengsel.
• Laat de plantjes in de potjes groter groeien.

• Groot gegroeide plantjes, groot genoeg om uit te planten.

• Maak ronde kuilen in de tuingrond in de gietrand.

• Je kunt een stuk plastic buis gebruiken om de gaten te maken.
• Maak elke ronde kuil groot genoeg; het bloempotje moet er in passen.

• Maak genoeg ronde gaten.

• Zet de bloempotjes met koolrabiplantjes in de gaten (om te “passen”).
• Haal daarna alle bloempotjes uit de grond.

• Haal elke koolrabiplant met potkluit uit het potje.

• Zet alle plantjes met potkluit in de gaten in de gietrand.

• Giet koud water in de gietrand; zo spoelt er aarde rondom de wortelkluit van elke plant. Daarna staan de koolrabiplanten stevig in de grond.

• (Andere) groter gegroeide koolrabiplanten in een gietrand.

• Grote koolrabiplanten in de gietrand, groot genoeg om te oogsten.

.

.

Algemene info over koolrabi:

• Je kunt een laagje mest op de grond in de gietrand leggen tegen uitdrogen. Bij het water geven spoelen meststoffen naar de wortels van de plant.
• Laat de koolrabiplant in de gietrand groot groeien.
• Geef vaak en veel water in de gietrand voor lekkere zachte koolrabiknollen.
• Mijn ervaring: Koolrabiplanten hebben nooit last van maden van de koolvlieg; je hoeft geen “koolkragen” om de koolrabiplanten te doen.
• Zijn er rupsen van het koolwitje (vlinder) op de bladeren, pak ze er dan af. Of sla de rupsen van de bladeren af en pak ze (met een schepje) van de grond op.

• Met zo’n gaaskap over de planten houd je het koolwitje weg (tip 2,  nr 80).
• Enkele koolrabi knollen kunnen barsten door te weinig water of doordat ze niet goed doorgroeiden na het planten.

.

.

E)# Overige koolsoorten.

Spruitkoolplanten

Handig: Zaai op vochtig wc-papier, zet de miniplantjes in bloempotjes met compost/tuinkalk mengsel. Laat de plantjes groter groeien. Zet een bak met bloempotjes overdag in de zon, ‘s-nachts binnenshuis (tegen slakkenvraat).

Laat de plantjes groter groeien tot ze groot genoeg zijn om uit te planten.

Je kunt de spruitkool als volgt in de tuingrond planten;

• Maak met een dunwandige buis (10 cm doorsnede) een groot plantgat in de grond, 5 tot 10 cm diep. Wiebel de buis; groter plantgat en  \  /  vormig.
• Maak met een een tuinschepje of een dunwandige buis (6 cm doorsnede) een klein plantgat in de bodem van het grote plantgat.

• Strooi tuinkalk in het plantgat (mest instrooien niet nodig bij spruitkool).
• Haal de plant met wortelkluit uit de bloempot.
• Zet de spruitplant met de wortelkluit in het kleine plantgat.
• Zo staat de plant diep in het plantgat.

• Giet water in het plantgat na het planten.

• Zet veel (alle) spruitkoolplanten in de tuingrond, in grote plantgaten.
• Giet (vaak) koud water in de plantgaten. De plantgaten zijn ook gietgaten.
• Het duurt lang voordat de gietgaten helemaal zijn dicht gespoeld; je kunt de gietgaten dus lange tijd gebruiken bij het water geven.

.

Boerenkoolplanten

Dezelfde werkwijze als bij spruitkoolplanten.

.

Chinese kool

Dezelfde werkwijze als bij spruitkoolplanten.

.

Sluitkool (Savooiekool, Spitskool, Rode kool, Witte kool, Groene kool)

Handig: Zaai op vochtig wc-papier, zet de miniplantjes in bloempotjes met compost/mest/tuinkalk mengsel. Laat de plantjes groter groeien. Zet een bak met bloempotjes overdag in de zon, ‘s-nachts binnenshuis (tegen slakken).

Als de plantjes groot genoeg zijn, uitplanten zoals beschreven bij bloemkool. Bij deze sluitkool heb je minder last van de koolwitjesplaag.