34) Prei of zomerwortelen zaaien met gootsteenmatje en “schuifvalbakje”

In deze tip:

• Voorwoord
• A)# Prei zaaien
• B)# Zomerwortelen zaaien
• C)# Hoeveel zaadjes en waar

.

Prei of zomerworteltjes zaaien met een gootsteenmatje en een schuifvalbakje op vlakke tuingrond zaait.

Voorwoord:

In deze tip staat hoe je met een gootsteenmatje en een schuifvalbakje prei of zomerworteltjes op vlakke tuingrond zaait.

In    tip 37    wordt prei of worteltjes in zaaikuiltjes gezaaid met een matje en een schuifvakbakje.

In    tip 33)    is beschreven hoe je deze hulpmiddelen kunt maken.

Hieronder staat hoe je prei of zomerwortelen kunt zaaien en wat de voorbereidingen zijn.

.

A)# Prei zaaien

A)1 Prei zaaien in een groepje

Bij zandgrond kun je prei zaaien in een verlaagd zaaibed. Daarin droogt de grond minder snel op, water stroomt niet weg tijdens gieten en je weet waar gezaaid is. Hieronder volgt een omschrijving met foto’s.

• Schuif het bovenste droge laagje grond opzij. Dat kan met een plankje.

• Teken het zaaibed op de grond af;
  • Leg het matje op de vochtige tuingrond.
  • Maak een voortje ruim rond het matje. Zo groot wordt het zaaibed.
  • Haal het matje weer weg.

• Maak het zaaibed ongeveer 5 cm diep. Schep vochtige grond in een emmer.

• Doe fijnkorrelige mest of compost bij de grond in de emmer.

• Meng de grond en de mest of compost in de emmer door elkaar.

• Schep vochtige grond uit het zaaibed tot het ongeveer 10 cm diep is.
• Leg de tuingrond die je uitschept op een bergje naast het zaaibed. Later wordt deze tuingrond de toplaag in het zaaibed.

• Schud het mengsel uit de emmer in het zaaibed.

• Maak het mengsel vlak met een plankje of voortjesplank.
• Schud genoeg mengsel in het zaaibed. Na vlakmaken is de de bovenzijde ongeveer 5 cm onder de omliggende grond.

• Schep wat vochtige tuingrond van het bergje in het zaaibed.

• Maak het mengsel vlak met een plankje of voortjesplank.
• Schud genoeg tuingrond in het zaaibed; na vlakmaken is de de bovenzijde ongeveer 3 cm onder de omliggende grond.

De preizaadjes worden later in deze laag tuingrond gezaaid. Als de plantjes groeien, kunnen de plantwortels mest of compost dieper in de grond vinden.

• Sproei water in het zaaibed;
  • Gebruik een gieter met fijne broes.
  • Houd de broes vlak boven de grond in het zaaibed.
  • Zo slaat de grond niet dicht.

• Wacht tot het water in de grond is gezakt.
• Leg het matje in het zaaibed.

• Zaai de preizaadjes in de matgaatjes met behulp van het schuifvalbakje.
• Ligt er een zaadje naast een matgaatje (foto boven, rechtsboven), schuif het dan met pincet, vinger of stokje in het matgaatje.
• Til na het zaaien het matje voorzichtig op. Dan blijven de zaadjes op hun plaats op de tuingrond liggen.

Met een matje gezaaide preizaadjes. De zaadjes liggen “ver uit elkaar” op de grond.

• Strooi een dun laagje vochtige tuingrond op de zaadjes, ongeveer 0,5 cm dik. Preizaadjes ontkiemen goed in het donker.

• Leg een dienblad (op de kop), een stapplank of een stuk golfplaat op het zaaibed.
• Zorg voor luchtgaatjes naar het zaaibed toe.
• Leg stenen op het blad of golfplaat tegen wegwaaien.

Door dit afdekken droogt het zaaibedje niet snel uit en spoelt het zaad niet weg bij stortregen. Onder doorzichtig golfplaat wordt de grond warmer, dus sneller ontkiemen.

Haal deze bedekking weg zodra er preiplantjes te zien zijn.

Ontkiemde preiplantjes, net boven de grond.

Prei zaaien met het schuifvalbakje en matje gaat snel; in 5 minuten heb je 100 preizaadjes gezaaid.

.

A2) Prei in rijtjes zaaien

• Je kunt prei in 1,2 of 3 rijtjes zaaien. Gebruik een deel van het matje.

• Strooi een laagje tuingrond op de zaadjes.
• Leg op het voortje een bedekking, b.v. een stukje golfplaat.

Haal deze bedekking weg zodra er preiplantjes te zien zijn.

• Drie rijen groot gegroeide plantpreien.

Gerooide en gespoelde plantpreien.

.

Je kunt een zaai-liniaal gebruiken om in 1 rijtje te zaaien.

.

B)# Zomerwortelen zaaien

B1) Zomerwortelen in een groepje zaaien

Zaai zomerwortelen in losgemaakte tuingrond die vorig jaar bemest is. De mest die nog in de grond is overgebleven is voldoende voor wortelen.

Je hoeft grond voor wortelen niet te mesten. Je kunt wel compost door de grond mengen, dat is ook goed.

• Maak de grond goed los met een riek.

• Schuif het bovenste droge laagje grond opzij. Dat kan met een plankje.

• Teken het zaaibed op de grond af;
  • Leg het matje op de vochtige tuingrond.
  • Maak een voortje ruim rond het matje. Zo groot wordt het zaaibed.
  • Haal het matje weer weg.

• Gebruik een plankje om het zaaibedje te maken.
• Maak het zaaibedje ongeveer 5 cm diep.

• Sproei water in het zaaibed;
  • Gebruik een gieter met fijne broes.
  • Houd de broes vlak boven de grond in het zaaibed.
  • Zo slaat de grond niet dicht.

• Wacht tot het water in de grond is gezakt.
• Leg het matje in het zaaibed.

• Zaai de wortelzaadjes in de matgaatjes met behulp van het schuifvalbakje.
• Ligt er een zaadje naast een matgaatje, schuif het dan met pincet, vinger of stokje in het matgaatje.
• Til na het zaaien het matje voorzichtig op. Dan blijven de zaadjes op hun plaats op de tuingrond liggen.

Met een matje gezaaide wortelzaadjes. De zaadjes liggen “ver uit elkaar” op de grond.

• Strooi een dun laagje vochtige tuingrond op de zaadjes, ongeveer 0,5 cm dik.

• Leg een dienblad (op de kop) op het zaaibed.
• Zorg voor luchtgaatjes naar het zaaibed toe.
• Leg stenen op het blad tegen wegwaaien.

Door dit afdekken droogt het zaaibedje niet snel uit en spoelt het zaad niet weg bij stortregen.

Haal deze bedekking weg zodra er zomerwortelplantjes te zien zijn.

Ontkiemde zomerwortelplantjes, net boven de grond.

.

Twee seconden wachten:

Wortelzaadjes zijn erg klein en licht van gewicht. Je moet na elke keer “vallen” even (2 seconden) wachten voordat je het bakje op het volgende gaatje zet.

.

Na opkomst kun je bij erg warm, zonnig weer het dienblad zo neerzetten. De grond droogt dan minder snel uit.

.

B2) Zomerwortelen in rijtjes zaaien

• Je kunt wortels in 1,2 of 3 rijtjes zaaien. Gebruik een deel van het matje.

Gezaaide wortelzaadjes.

• Strooi een laagje tuingrond op de zaadjes.
• Leg op het voortje een bedekking, b.v. een stukje golfplaat.

Haal de bedekking weg zodra er zomerwortelplantjes te zien zijn.

.

Je kunt een zaai-liniaal gebruiken om in één rijtje te zaaien.

Zomerwortelplantjes in een voortje.

.

C)# Hoeveel zaadjes en waar:

Bij het zaaien met zo’n matje of zaailiniaal kun je zelf kiezen waar en hoeveel zaadjes er gaan vallen;

• Eén zaadje per gaatje. De opgekomen plantjes staan dan 2 cm van elkaar af.
• Een zaadje elke 2 gaatjes, telkens 1 gaatje overslaan. De plantjes staan 4 cm van elkaar af.
• Zaai 2 zaadjes in elk gekozen (mat)gaatje.  En sla telkens 1 rij over. Bij prei moet je later uitdunnen. Bij zomerwortels hoef je niet uit te dunnen; 2 zomerwortelplantjes naast elkaar leveren 2 tamelijk rechte wortels op.
• In    tip 37    staat hoe je in zaaikuiltjes kunt zaaien met een matje (of liniaal) en een schuifvalbakje.